Rus Elçilik Raporlarına Göre Hokand Hanlığı

Taşkent, Hokand Hanlığı’nın bir bölgesinden ibarettir. Taşkent’in iklimi harikuladedir. Orada kış neredeyse hiç yoktur. Fakat yazın dayanılmaz sıcaklar vücudu zayıf düşürüyor ve havayı yoğunlaştırarak hastalığa neden oluyor. Ahali çiftçilik ve meyvecilikle uğraşıyor ve minnettar toprak onların emeğini bollukla ödüllendiriyor. Üstelik buradaki nehirlerden akan kanallar hünerle sürülmüş tarlalara ve bahçelere su taşıyarak toğrağın verimliliğine maddi katkıda bulunuyor. O yüzden bu halkın büyük bir kısmı nehirlere ve derelere yakın çayırlık yerlerde çiftçilik yapıyor. Genelde büyük baş hayvancılığı ile uğraşmıyorlar. Taşlıkentliler ilimle neredeyse hiç uğraşmıyorlar. Gene de, onların büyük mescitlerinin yanında sadece Tatarca, Farsça, Türkçe ve Hokand dilinde okuma ve yazma eğitiminin verildiği ve Kur’an öğretimi yapılan mektepleri var. Müzik aletleri çeşitli büyüklükteki trompetler, dombra, davul ve bizim klarnetlerimize ve flütlerimize benzeyen enstrümanlardan müteşekkildir. Onların folklor oyunları çoktur. Oyunları farklı kıvraklıklar ile zıplamalardan oluşmaktadır. Taşkentliler orta boylu ve endamlıdırlar. Onlar ihtişamı ve eğlenceleri severler.

Taşkent hakkında dile getirilen bu gibi eserlerde, Türkistan’a seyahat eden Rus eliçilerinin gözünden Fergana bölgesi ve Güney Kazakistan’da bulunan kadim Türkistan şehirleri medeniyet ve gelenekleriyle tanıtılırken, Hokand Hanlığı’nın 19. yüzyılın ilk yarısındaki siyasi, askeri ve ekonomik vaziyeti ortaya konmuştur.