Sultanın Esirleri

Osmanlı Devleti, içinde bulunduğu jeopolitik konumun etkisiyle, kara ve denizlerde sayısız savaş, akın ve benzeri askeri operasyon yapmıştır. Bunların neticesinde çok sayıda ülke, sayısız ganimet ve milyonlarla ifade edilebilecek miktarda esir ele geçirmiştir. Bu bilgiden hareket edildiğinde akla pek çok soru gelmekle birlikte, Osmanlı Devleti'ne esir düşenlerin yaşam koşullarını anlamaya yönelik olanları daha ağır basmaktadır.

Esirlerin yaşam koşullarına dair, 1. ve 2. Dünya Savaşı sonrasında savaş esirlerinin maruz kaldıkları uygulamaların da etkisiyle, insanların zihinlerinde pek olumlu bilgiler bulunmamaktadır. Peki, Osmanlı Devleti'nde savaş esirlerinin koşulları nasıldı? Bu soruya cevap olmak üzere, bir takım görüş ve varsayımlar olmakla birlikte, somut bilgiler ihtiva eden çalışmalar bulunmamaktadır.

Yani Osmanlı Devleti'nde esir kampları nerelerde kurulur, nasıl organize edilir, esirlerin iaşesinde neler yer alır? Şeklindeki sorulara cevap arayan bir araştırma yayınlanmamıştır. Elinizdeki çalışma işte tam da bu soruna el atmakta, Yeniçağ Osmanlı dünyasında İstanbul'da kurulan bir esir kampına ve bu kampta tutulan esirlere odaklanmaktadır.

Araştırmanın merkezinde ise İstanbul'un tam göbeğinde bulunan Elçi Hanı isimli şehir içi hanında, 1715 yılında kurulan bir esir kampı durmaktadır. Söz konusu esir kampının organizasyonu, esirlere yapılan muameleler, esirlerin ikamet ettirildikleri mekân, beslenmeleri ve esirler için yapılan diğer düzenlemeler; Osmanlı Devleti'nin savaş esirlerine bakış açısını ve uygulamalarını ortaya koymak açısından oldukça iyi bir referanstır.