İhtişam ve Mutsuzluk

Bu resim, genç adamın neşelenmesine sebep oldu. Fakat modern ressamların espri anlayışı en yüksek olanının dahi böylesine gülünç bir şey yaratmayacağını söylemek lazım… Zaman bu naif resmi yıpratırken, bilinçli flanörleri endişelendirmesi gereken bazı belirsizliklerle onu daha da grotesk hale getirmişti. Balzac neredeyse 200 yıldır okurları büyüleyen, tamamlanmamış büyük tasarısının ilk kitabı olarak İhtişam ve Mutsuzluk’u tayin eder. Toplumsal yaşamın bilinçdışını kateden gerçekçi tasvirleriyle, ressamı ve eserini sınıflararası sınırları aşan bir rasathaneye dönüştürür. Aristokrasi, burjuvazi, tüccarlar ve çeşitli halk kesimleri sanatı “sosyal sermaye” olarak tüketirken kendi dünyalarını, değer sistemlerini bize açık ederler. Ressam Théodore’un genç bir burjuva kadınla evliliğinin merkezde olduğu bu novellada Balzac’ın roman dünyasının yapıtaşları son derece özlü bir şekilde karşımıza çıkar. “Toplum” denilen bütünün hikâyeyi yazdığı bu anlatıda sanatın ihtişamı ve insan ilişkilerinin açmazları görünmez iplerle sahneyi dokur. 1842 Temmuz’unda Balzac İnsanlık Komedyası’na yazdığı genel girişi şöyle bitirir: Toplumun aynı zamanda tarihini ve eleştirisini, kötülüklerinin çözümlemesini, ilkelerinin tartışılmasını kucaklayan bir tasarının büyüklüğü, yapıtıma bugün yayımlandığı başlığı koyma hakkını bana veriyor sanırım: İnsanlık Komedyası. İddialı mı? Doğrunun ta kendisi mi? Buna, yapıt tamamlandığında okurlar karar verecek. İhtişam ve Mutsuzluk, Işıtan Tual Şekercigil’in Fransızca aslından çevirisiyle, Balzac’ın roman evrenine bir girizgâh olarak sizlerle.