Bilim - Mühendislik

Bilim & Mühendislik

Elimizi attığımız hemen her şeyin kaynağında yer aldığı düşünüldüğünde, bilimin insan hayatını ne derecede kuşattığı anlaşılabilir. Bu yüzden, bilimin insan zihninin en parlak ürünlerinden biri olduğu söylenebilir. Ona kesin bir başlangıç tarihi vermek mümkün değil. Fakat insanın, yaşadığı çevreyi, beraber yaşadığı canlıları ya da anlamakta güçlük çektiği doğa olaylarını merak etmesiyle birlikte bilimin varlığından bahsetmek mümkün. Yine de Antikçağ filozoflarının insan ve dünya üzerine soru sormaya başlamalarını, sistemli bir düşünce biçimi olarak algılanan “bilim”in başlangıcı saymak yanlış olmaz. Akla gelen ilk anlamını 16.-17. yüzyıllarda kazanan bilim; bu tarihten itibaren yöntem, deney, gerçeklik, hipotez, varsayım, teori gibi kavramlarla birlikte anılır oldu.

Bilim Nedir?

Bilim, çok çeşitli alanlara ayrıldığından sınırları belirli bir tanım yapılamasa da insanı ve evreni konu edinen, yöntemlerini gözlemlenebilen olaylar üzerinde yapılan deneylerden alan, kesin sonuçlara ulaşmayı amaç edinen bilme eyleminin bir sonucudur. Tamamıyla insanın merak güdüsüne dayalıdır. Bu yolla insan, yalnızca yaşadığı dünyaya değil, bütün bir evrene dair merakını gidermeye çalışmaktadır. Dolayısıyla, bilim, bugün doğa bilimleri (fizik, kimya, biyoloji, astronomi, botanik, jeoloji vd.) insan ve toplum bilimleri (sosyoloji, psikoloji, tarih, siyaset, iletişim vd.) uygulamalı bilimler (tıp, mühendislik vd.) olarak alt dallara ayrılmıştır. Burada bilimin ürettiği teorilere birer karşılık veren mühendislikten ayrıca bahsetmek gerekir. Mezkûr bilim dalları mühendislikle birlikte somut birer ürüne dönüşür. Mühendislik, farklı disiplinlere ait bilimler arasında bir ortaklık kurarak insan hayatını kolaylaştırmanın yollarını arar. İnşaat mühendisliğinden Uzay mühendisliğine, Kimya mühendisliğinden Jeoloji mühendisliğine kadar pek çok çeşitli mühendislik alanları mevcuttur. Kullandığımız arama motorlarından kapı kollarına kadar her şey mühendisliğin insanlığa yaptığı katkılardır.

Önemli Bilim İnsanları

Bugün adı bilimle birlikte anılan pek çok bilim insanından bahsetmek mümkün. Özellikle felsefe ile bilim arasındaki ilişki İlkçağ filozoflarının da isimlerini bilim tarihine geçirmiştir. Dolayısıyla adı bilimle eşitlenen isimler arasında Pisagor, Demokritos, Aristoteles, Thales gibi filozofları görmek mümkün; bununla birlikte, Cezeri, İbn-i Sina, Isaac Newton, Antoine Lavoisier, Harezmi, Descartes, Blaise Pascal, Louis Pasteur, Charles Darwin, Nikola Tesla, Marie Curie, Sigmund Freud gibi isimler başka birçokları gibi insanlık tarihine bilimle birlikte geçmişlerdir.

Türkiye’de Bilim ve Mühendislik

Türkiye’de, pek çok meselenin başlangıcında olduğu gibi, modern anlamda bilimden bahsetmek için 18. yüzyılın sonuyla 19. yüzyılın başına bakmak gerekir. Elbette öncesinde Takiyüddin, Sabuncuoğlu Şerafeddin, Hezârfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Matrakçı Nasuh gibi isimlerin bilim tarihine geçtiği muhakkak. Fakat belirtilen tarihlerde bilimin süregelen gelişimi büyük bir hız kazandı. 1773’te Mühendishane-i Bahrî-i Hümayun’un açılmasıyla ivmelenen bilimsel çalışmalar; Cahit Arf, Fatih Gökmen, Orhan Barut, Hulusi Behçet gibi isimlerle daha da gelişti. Günümüzde ise Aziz Sancar, Canan Dağdeviren, Bilge Demirköz, Özlem Türeci, Feryal Özel, Mete Atatüre gibi isimler bilim bayrağını taşımayı sürdürüyor.

Okunması Gereken Bilim Kitapları

Bilimle alakalı hemen pek çok konuya dair giriş kitabı sayılabilecek klasikleşmiş eserlere örnek olarak şunlar verilebilir: Aristoteles - Fizik, Carl Sagan - Kozmos Evrenin ve Yaşamın Sırları, Stephen Hawking - Zamanın Kısa Tarihi, Fuat Sezgin - Bilim Tarihi Sohbetleri, Charles Darwin - Türlerin Kökeni, Albert Einstein - Bilim ve Felsefe Yazıları, Richard Feynman - Temel Parçacıklar ve Fizik Yasaları, Richard Westfall - Modern Bilimin Oluşumu, Copernicus - Gökcisimlerinin Dönüşleri Üzerine, Jared Diamond - Tüfek, Mikrop ve Çelik, Sigmund Freud - Otobiyografi, Carl Gustav Jung - Psikolojide Tipler, Peter Watson - Fikirler Tarihi.