Şiir

Şiir Nedir?

Şiir, duygu ve düşüncelerden, ideolojilerden, doğaya, insana, topluma vb. konulara dair farklı görüşlerden beslenen, insanların yazı tarihinden evvel doğan, ozanların, şairlerin bazen gerçek anlamda bazen de kendi anlamı dışındaki sözcük ve sözcük gruplarındaki kullanılması ile oluşan yazın türünden biridir. Şiir, bir şiir koleksiyonundan daha fazlasıdır. Şiirde özel bir anlatı dili oluşturmak mümkün olduğu gibi aynı zamanda imgelerden, simgelerden, metaforlardan, ahenkten ve ritimden de yararlanabilir. Her edebî eserin şiir sayılabilmesi için kendine özgü bir yapı ve muhtevaya sahip olması gerekir. Şiirlerin edebi bir geleneğin parçası haline geldiği tarihsel sürece kanon oluşumu denir. Şiir, hem nesir hem de dramadan türeyen bir edebi dil biçimidir. Konuşma veya müzik dilini taklit eden yazılı anlatım türüdür. Birçok farklı şiir türü vardır ve şiir binlerce yıldır insan uygarlığının bir parçası olmuştur. Bir şiir genellikle bir fikri, duyguyu veya durumu kafiye, aliterasyon ve ritim yoluyla canlı ayrıntılarla ifade eder. Bir şiir, genellikle güçlü sözlerle bir fikri ifade eden veya bir duyguyu çağrıştıran kısa bir edebi eserdir.

Şiir ve Şiirde Ölçü

Şiirsel biçimlerin seçimi, amaçlanan etkiye bağlı olarak bir parçayı geliştirebilir veya azaltabilir. Şiirin anlamını ve mesajını okuyucuya ilettikleri için dizeler ve ritimler şiirlerde önemli bir rol oynamaktadır. Bir şiirin yapısı, kırık ya da kırılmamış çeşitli dizelerden oluşur. Kesintisiz bir çizgi, başka bir kesintisiz çizgiyle karşılaşana kadar kesintisiz devam eder. Kesik bir satır büyük harfle başlar ve küçük harfle biter, bu da çizginin eşit olmayan uzunlukta olmasına neden olur. Bir şiir, belirli bir düzen ve ritimde düzenlenmiş bir dizi dizedir. Şiir, son bin yılda nesir ve dramadan kaynaklanmıştır. Şiirler epik, lirik ve dramatik şiir gibi farklı biçimlerde ifade edilebilir. Bazı yaygın şiir biçimleri arasında ölçülü şiir, serbest şiir ve akrostiş bulunur. Bir şiirin ölçüsü, şiirin ritmini oluşturmak için kullanılan kalıptır. Çizgi, şiirde bir anlam birimidir; bir anlam birimine edebi birim denir.

Şiir ve Türk Edebiyatı

Her milletin bir şiir geleneği vardır. Türkler için şiirin uzun bir tarihi vardır. Eski Yunan ve Roma şairleri Türk şiirinin gelişimini etkilemiştir. Türk dili üzerinde de etkileri oldu. Geçmişte şiir, duyguları yorumlamak ve düşünceleri özlü ifade etmek için kullanılmıştır. Şiir aynı zamanda eski gelenekleri modern düşünceyle birleştirerek toplumların kurulmasına yardımcı olan sosyal bir ifadedir. Eski Türk şiirine şöyle bir bakacak olursak,  eski Türklerde kullanılan kullanılan ölçüde 7’li, 8’li ve 11’li ölçüler yaygındır. En eski Türk şiiri, MÖ iki bin yıldan kalma Hitit ve Luvi edebi eserlerinde bulunmuştur. Ancak Türk edebiyatının tanınması Osmanlı Devleti'ne kadar mümkün olmamıştır. Nef’i, Yunus Emre, Nergisi, Hayali, Nedim, Nesimi, Baki, Fuzuli ve Şeyh Galip gibi birçok şair mevcuttur. Tanzimat dönemi ile birlikte Türk edebiyatında şiire yeni bir soluk gelmiştir. Cumhuriyet döneminde ise şiir, serbest ölçü birimine kavuşmuş, klasik anlatı biçimlerinden uzaklaşmaya başlamıştır.

Şiir ve Dünya Edebiyatı

Dünya edebiyatının birçok şiir tarzı ve konusu vardır. Dünya edebiyatı, çok çeşitli konular ve tarzlarla karakterize edilebilir. Birçok dünya edebiyatı, şiirde de yaygın olan imge, sembolizm veya diğer unsurları içermektedir. Dünya edebiyatı, geç Orta Çağ ve aydınlanmanın kültürel, teknolojik ve bilimsel gelişmelerinden doğmuştur. Modernizm, dünya edebiyatı için yeni bir tarz oluşturmuştur. İlk şairlerin tanrılardan ve iblislerden ilham aldığına inanılır. Yunan şair Sappho, ilk gerçek şair olarak bilinmektedir. Orta Çağ'dan romantik döneme kadar şairler yeni fikirler ve duygular keşfettiler ve yeni şiir biçimleri yaratmışlardır. 20. yüzyılın başlarındaki şair ve yazarlar, dünya edebiyatının ve şiirinin yapısına katkıda bulundular. Louis Aragon, Ezra Pound, Rainer Maria Rilke, Walt Whitman, Pablo Neruda bunlardan bazılarıdır.