Yeni Kitaplar

Modernleşmek zararlı mıdır? Postmodernizmin doğuşu neden modernizm eleştirisiyle başladı? Yoksa postmodernizm modernizmin bir devamı mıydı? Gaye Belkız Yeter Şahin kitapta tüm bu sorulara cevap ararken edebi bir tür olan romanda (klasik ve modern roman ile postmodern anlatıda) eleştirinin işlevine, değişimine ve romanda eleştiri unsurunun yerine, özellikle de toplumla olan ilişkisine somut örneklerle yer vermiştir.

Modernizme ve modern hayatın bütün olumsuzluklarına bir karşı çıkış projesi olarak doğan postmodernizm, modernizmle ortaya çıkan sorunların eleştirisi üzerine kurulmuş felsefi bir akımdır. Postmodernizm siyasetten ekonomiye, toplumsal yaşamdan sanata, kısacası hayatın hemen her alanında varlık göstermektedir.

Özellikle de son yüzyılda yaşanan bilimsel/teknolojik gelişmelerin fert ve toplum hayatındaki tesirleri edebiyatı da hemen her yönden farklı boyutlarda etkilemiştir. Bilimdeki ilerlemeler ve sanayileşme sonrasında oluşan yeni toplumsal yaşamın ve ekonomik düzenin meydana getirdiği pek çok değişim postmodern anlatıların ana konusu olmuştur. Örneğin bireyselleşmenin ve yabancılaşmanın sonuçları, hızla gelişen teknolojinin olumsuz etkileri, aşırı üretime bağlı tüketim, medya/gösteri toplumunun açmazları bugüne ve geleceğe dair komplo teorileri çeşitli postmodern anlatılarda işlenen konulardır. Dünyada ve Türk toplumunda yaşanan değişimi yeterince anlayabilmek için kitapta Dünya ve Türk edebiyatından seçilen örnek romanların ve postmodern anlatıların incelenmesiyle çağın sorunlarına ışık tutulmuştur.

Bu çalışma güncelliğini daima koruyan bir sorunu, postmodernizmin en temel meselelerinden biri olan modernizm sorununu yani ‘postmodern anlatılardaki modernizm eleştirileri’ni temel alması açısından günümüz toplum hayatının ve onun edebiyata yansıyan yönlerinin gün yüzüne çıkarılmasına yardımcı olacaktır.

Jön Türk romanı Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tef­rika edildikten sonra 1910 yılında kitap olarak basılmıştır. Romanın kahramanlarından Nurullah Fransızcayı çok iyi bildiği gibi resim, müzik, felsefe, dinî ilimler konusunda bilgi sahibidir. Batı’nın hayat tarzını her şeyiyle benimsemiş olan Ceylan ise nikâhsız evliliği dahi savunan genç bir kızdır. Ceylan, Nurullah’ın Ahdiye ile evlenmesine engel olmak için akla gelmedik yollara başvurur. Bunu yaparken başta Nurullah ve babası olmak üzere pek çok kişinin kaderiyle oynar. Türk Klasikleri serisi içinde Ahmet Mithat’ın eserlerine gösterilen ilgiden hareketle bu eserin de okuyucularca beğenileceğini umut ediyoruz. Ayrıca Tanzimat döneminde sık işlenen Batılılaşma konusuna farklı bir yaklaşım içinde olduğunu da hatırlatmak isteriz.

Merhaba, benim adım Mete. Sizden yaklaşık 2200 yıl önce Ötüken’de doğdum. Orta Asya’da Altay Dağları ile Orhun Nehri arasında kalan geniş bozkırda özgürce at koşturup maceralar yaşadım. Ben de sizler gibi oyun oynamayı, eğlenmeyi ve arkadaşlarımla zaman geçirmeyi çok seviyordum. Büyüklerimden ve eğitmenlerimden çok şey öğrendim. Maceralarım ve öğrendiklerim sayesinde büyük bir kağan oldum. Hun Devleti’ni bilinen en geniş sınırlarına ulaştırıp bütün Türkleri tek bayrak altında topladım. Gününüzde bile ordularda benim bulduğum onluk sistem kullanılmaya devam ediyor ve adım dilden dile dolaşıyor. Bu kitapta çocukluk maceralarımın bazılarını okurken öz Türkçe kelimeler öğrenecek ve bulmacalarla eğleneceksiniz. Ayrıca sahip olduğum değerlere de ortak olacaksınız.
• Dayanışma
• Misafirperverlik
• Saygı
• Mantık yürütme
• Bilimsellik
• Bağımsızlık

Tarih boyunca güç ve dünyevi menfaat devşirmek için dinin temel esaslarını tahrif eden, kavramların içini boşaltan pek çok istismar hareketi gelip geçmiştir. Dün olduğu gibi zındıklık, ilhad, ehl-i fesad, batınilik, dehrilik gibi isimlerle anılan istismar hareketlerinin bugün de çeşitli isimler altında varlıklarını sürdürdükleri bir vakıadır.

Nitekim tarihsel süreçte zındıklık; nifak hareketlerini de kapsayacak şekilde Müslümanlara karşı her tür dini, siyasi ve sosyal muhalefet hareketleri içerisinde devam etmiştir. Keza Osmanlı döneminde de bu tür hareketler eksik olmamıştır. Ancak Osmanlı devleti bu tür hareketlere karşı refleks sergilemede ihmalkar davranmamış, devleti ve toplumsal yapıyı zedeleyeceğini düşündüğü bu oluşumlara karşı gerekli önlemleri almakta tereddüt göstermemiştir.

Eserde, Osmanlı toplumundaki zındıklık olgusu Sultan IV. Mehmed döneminin başdefterdarlık kâtiplerinden Patburunzade Mehmed Efendi örneği ile ele alınmış, onun yargılanma süreci ve idamı hukuki tahlile tabi tutularak Osmanlı devlet ve adliyesinin zındıklığa bakışı irdelenmiştir.

Bozkır ellerinin birden fazla birlik kurduklarına nadiren şahit olurken, Türklerin Asya Hunlarından, Selçuklulara gelinceye kadar yirmiye yakın devlet kurdukları ve değişik adlar altında varlıklarını 1500 yıla yakın koruduklarına tanık olmaktayız. Türk topluluklarında görülen bu nadir süreklilik için, değişik bir teoriyle değişenin yalnız hanedan adları olduğu düşüncesi ilgi çekicidir.

Tarihte Türk milletinin elde etmiş olduğu zaferlerin amacı ve hedefi hiçbir zaman istila ve cihangirlik emeli taşımamaktadır. Çünkü Türk Milleti tarihte hiçbir zaman emperyalist düşüncede ve tutumda olmamıştır. Devletlerin ve milletlerin bağımsızlıklarını tanımış ve saygı duymuşlardır.

Fütuhat yönünden istisnai bir duruma sahip Türk milleti ise, ülkeleri kendilerine bağlamayı, milletleri kendine minnettar bırakmayı bilmiştir. Tarihi Türk zaferlerini başkalarının istila hareketlerinden kesin farklarla ayıran noktalardan biri de budur. Batılı emperyalist devletler işgal altında tuttukları memleketleri sömürerek, onları bağımsızlıktan yoksun bırakırken, dünyaca malum kahramanlığı ve ruhunun derinliklerinde saklı insanlık duygularıyla, Türkler manevi yapıları icabı kendi kılıçları ile hatta kendi kanları pahasına, esaret altında kıvranan kitlelere, hürriyet ve adalet getirmeye gayret etmişlerdir. Zaferlerimizin ulvi meyvesi olan cihanşümul Türk efendiliğinin sırrını açıklayan bu husustur ki, Türklerin her yerde saygı ile karşılanmasını, kurtuluş iksiri bağışlanan mahkum kavimlerin gönüllerinde sevgiden tahtlar kurmasını sağlamıştır.

“Yazar, köktencilik, radikalizm ve demokratikleşme gibi konuların zorlu arazisinde dolaşarak olağanüstü bir iş çıkarıyor. Genellikle sadece fanatizmin ve hararetli duyguların kol gezdiği yerlere ışık tutuyor ve rasyonel bir kavrayış sunuyor. Bu kitabı okumak, tıpkı temiz, taze bir nefes solumak gibi.”

-Dr. Katerina Dalacaura / Uluslararası İlişkiler Okutmanı, Londra Ekonomi Okulu.

“İslam dünyasındaki demokrasi ve modernite hakkında ilginç ve özgün fikirler ileri süren bu kitap oldukça iyi yazılmış ve okunması kolay. Hâlihazırda bu eser, düşünmeyi teşvik eden fikirleri sebebiyle memnuniyet verici olacak.”
-Fred Dallmayr / Felsefe ve Siyaset Bilimi Profesörü, Notre Dame Üniversitesi.

Siyasi İslam son on yıldan fazla bir süredir Batı medyasında kınanmaktadır; konu etrafında üretilen literatür ise, onu Batılı demokratik ideoloji ile tamamen kavgalı terörist veya faşist bir hareket olarak sunmaktadır. Kai Hafez’in eseri bu iddiaları tersyüz ediyor. Ona göre, aşırılıklarına rağmen, radikal bir siyasi muhalefet biçimi olarak bu hareket, demokratikleşme ve modernleşme süreçlerinde merkezî bir rol oynamaktadır ve Batı tarihinde ve siyasetinde de bu süreçlerle doğrudan benzeşen süreçler vardır. Reform, sömürgeleştirme, faşizm ve totaliterliğin yükselme dönemleri esnasında Hıristiyan demokratikleşmesinin gelişimini tahlil eden bu kitap, radikalizmin ve şiddetin sosyal değişime nasıl eşlik ettiğini göstermenin yanı sıra aksi iddialara rağmen bunların hâlâ Batı’nın siyaset kültürünün bir parçası olduğunu da gözler önüne seriyor. Bu minvalde, kitap, hâlihazırda Türkiye, Endonezya ve Güney Asya’nın birçok bölgeleri örneklerinde görüldüğü üzere, İslam dünyasındaki siyasi, dinî ve kültürel dönüşüm potansiyeli hakkında ümit verici sonuçlar ortaya koymaktadır. Elinizdeki bu eser, radikal hareketlerin ve bunların siyasi değişime olan katkılarının araştırılması meselesinde önemli bir gelişmeye işaret eder.