Kur'an Kavramları Sözlüğü - Müfredat

Kur’an’da geçen kelimelerin anlam alanlarının tespitine ilişkin çalışmalar ehemmiyetine binaen erken dönemlerde başlamıştır. Zamanla Tefsir İlmi içerisinde müstakil bir disiplin haline gelen Garibu’l- Kur’an alanında pekçok kitap telif edilmiştir. Ancak hem kapsamı itibarıyla ve hem de derinliği itibarıyla Ragıp el-İsfahânî’nin telif ettiği Müfredâtu Elfazi’l-Kur’an özel bir öneme sahiptir.

Daha önce bu alanda telif edilen kitaplar genellikle Kur’an surelerinin dizimini esas alan ve bu surelerdeki az sayıdaki garib gelimeyi açıklayan çalışmalardır. Müfredât ise, bunlardan farklı olarak alfabetik olarak tertip edilmiş ve hemen hemen Kur’an’daki tüm kelimeleri ele almıştır. Bu açıdan en kapsamlı ilk Kur’an sözlüğü olma özelliği taşıyan Müfredât hem geçmişte hem de günümüzde müfessirlerin ve Kur’an araştırmacılarının bigâne kalması mümkün olmayan bir kaynak olma özelliğini korumuştur.

Müfredât’ın daha önce Türkçe’ye yapılmış iki farklı çevirisi bulunmaktadır. Bunlardan ilki Prof. Dr. Abdulbaki Güneş ve Yar. Doç. Dr. Mehmet Yolcu’nun birlikte yaptıkları çeviri, diğeri ise Yusuf Türker tarafından yapılan çeviridir. Biz çevirimizde Müfredât’ın Safvan Adnan Davûdi’nin tahkikini yaptığı Daru’l-Kalem (Dımışk) – Daru’ş-Şamiyye (Beyrut) tarafından neşredilen 1992 tarihli
birinci baskısını esas aldık.

Muhakkik Safvan Davudi’nin Ragıb’ın hayatına ve Mukaddime’ye dair yazdığı önsözde bazı takdim ve tehirler yaptık. Örneğin; Ragıb’ın biyografisi ile ilgili kısımla Müfredât hakkındaki değerlendirmeleri birbirinden ayırdık.

Ayrıca Muhakkik’in, kitabın sonuna koyduğu Râğıb el-İsfahani’nin biyografisi hakkında bazı eklemeler ve düzeltmeler ihtiva eden “Feharisu’l-Fenniyye’nin Mukaddimesi” başlıklı metni konu bütünlüğü olması hasebiyle Ragıb’ın biyografisinin sonuna koyduk. Daha sonra ise Müfredât hakkındaki değerlendirmelerin yer aldığı bölüme yer verdik.