Osmanlı’nın devlet yapısını, içtimai yaşamını, kültürel tarihini anlamak için başvurulması gereken temel noktalardan birini oluşturuyor Osmanlı ilmiye sınıfı. Buna rağmen, ilmiyenin Osmanlı’daki işleyişi ve etkilerini ayrıntılı ve bütünlüklü bir şekilde sunan çalışmaların eksikliği göze çarpıyor. Mehmet İpşirli, yoğun bir emek isteyen bu sorumluluğu üstleniyor Osmanlı İlmiyesi’nde. Ulemanın Osmanlı’da ne ifade ettiğinden bahseden uzun bir girişle başlıyor eserine İpşirli. Hemen ardından, şeyhülislamlıktan başlayarak ulemanın bürokrasideki etki alanını tarihsel bir bağlam içinde ve kapsamlı şekilde tartışmaya açıyor. Eser, Osmanlı’nın kuruluşundan II. Mahmut dönemine dek beş yüz yıldan fazla bir döneme ayna tutarken, İznik Orhaniye Medresesi’nden Süleymaniye Medresesi’ne dek buralarda işlenen derslerden, eğitim müfredatından, ders halkalarından da yaşanan değişimlere özellikle vurgu yaparak bahsediyor.
Kitap Hakkında
“Osmanlı ulemasını Osmanlı Devleti’nin yapısını ve temel karakterini dikkate almadan tanımak ve anlamak mümkün değildir.”
Mehmet İpşirli
Ülkemizde tarih biliminin önde gelen isimlerinden olan Prof. Dr. Mehmet İpşirli’nin hazırlamış olduğu elinizdeki bu eser yılların birikimine dayanan araştırmaların bir semeresidir. Osmanlı İlmiyesi, Osmanlı dünyasında, eğitim, hukuk, fetvâ, diyanet ve bürokraside sorumluluk üstlenen ya da resmi görev almadan kendisini toplum hizmetine adayan ilim erbabı olan ulemanın yerini ve işlevini ortaya koyuyor.
Osmanlı ilmiyesine derinlikli bir bakış sunan bu kitap iki kısımdan oluşmaktadır. Osmanlı uleması ile ilgili ilk kısım, şeyhülislamlık, kazaskerlik, İstanbul kadılığı gibi ilmiye mensuplarının yetki ve sorumluluk sahibi olduğu başlıca kurumların yapısı ve işleyişini ele almaktadır. Sonrasında Osmanlı’nın klasik çağındaki sultanların her birinin dönemlerinde ulemanın konumu, işlevi ve ilim hayatı konu edilmektedir. Ayrıca ıslahat ve reform çağının iki önemli sultanı 3. Selim ve 2. Mahmud dönemlerinde ulemanın rolleri irdelenmektedir. Osmanlı medresesi üzerine genel bir değerlendirme ile başlayan ikinci kısımda ise medrese, Enderun, huzur dersleri ve ilmi muhitler üzerine makaleler yer almakta ve günümüzdeki ilmiye çalışmalarının bir analizi yapılmaktadır. Osmanlı İlmiyesi, hem meslekten tarihçiler hem de tarih meraklıları için bir başucu eseri.
Size en iyi deneyimi sunmak için web sitemizde çerezler kullanılmaktadır. Çerezler, sunmuş olduğumuz hizmetlerin size özel ve tercihlerinize göre kişiselleştirilmiş içerikler olarak sunulmasına imkan tanır. Çerez Politika'mızı inceleyerek çerezler hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.
