Tefsire Giriş ve Muhtasar Kur’an Sözlüğü

İbn Cüzeyy el-Kelbî (v. 741/1340) Endülüs coğrafyasında sekizinci asırda yetişen nadide âlimlerden birisidir. Akideden fıkha, tefsirden kıraate farklı ilim dallarında kıymetli eserler kaleme alan el-Kelbî’nin eserleri arasında en meşhur olan çalışma et-Teshîl li-‘Ulûmi’t-Tenzîl’dir. Elinizdeki kitap ise müellifin zikri geçen tefsirine mukaddime olarak yazdığı iki bölümün çevirisinden oluşmaktadır.
Tefsire Giriş adıyla çevrilen iki bölümün ilkinde müellif, Kur’ân’ın harekelenip noktalanması, cem‘i, kısımlara ayrılması, Mekkî-Medenî sûreler, Kur’ân’la ilişkili ilim dalları, müfessirlerin ihtilaf sebepleri, farklı görüşler arasında nasıl tercih yapılacağı, öne çıkan müfessirler ve eserleri, nâsih-mensûh, kıraatler, vakf çeşitleri, fesâhat, belâğat, i‘câzü’l-Kur’ân ve Kur’ân’ın faziletleri gibi konuları ele almıştır.
İkinci mukaddime ise Mağrib Arap alfabesi sıralaması ile hazırlanan muhtasar bir “Kur’ân Sözlüğü”dür. Bu bölümde Kur’ân-ı Kerîm’de iki veya daha fazla geçen kelimelerin anlam dünyasına nüfuz edilmeye çalışılmıştır.
İbn Cüzeyy el-Kelbî ne yazık ki ülkemizde pek tanınmamaktadır. Onun et-Teshîl’i özlü bir tefsir olup uzun okumalara vakit bulamayanlar için bulunmaz bir cevherdir.
Elinizdeki eser özel olarak Kur’ân ilimlerine ve genel olarak tüm İslâmî ilimlere ilgi duyan okurun yanı sıra genel okuyucu kitlesine de hitap etmektedir. Zira eser, bir giriş metnidir ve Kur’ân kültürü kazanmak isteyen herkes için başvuru kaynağı olabilecek niteliktedir.