Cumhurbaşkanlığı Yayınları

Bahçe, eskiden beri kültürümüzde önemli bir yer tutar. İnancımıza göre, ağaç, çiçek, tabiat ilahi sanatın yeryüzündeki eserleridir. Güzel ve bakımlı bahçeleri cennete benzetmemiz ve adeta cennetle özdeşleştirmemiz, bu ilahi sanata olan sevgi ve saygımızın ifadesidir aslında. Bahçe sevgisi bizde Batı’da olduğu gibi seyretmek amacıyla değil, içinde yaşamak fikri ile gelişmiş ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde en üst noktaya ulaşarak bir devlet geleneği hâline gelmiştir.

Devlet işlerinin görüşüldüğü, törenlerin yapıldığı, ilenlerin düzenlendiği Osmanlı bahçeleri ve başta padişahlar olmak üzere devlet erkanının bu bahçelere gösterdikleri yakın ilgi, çeşitli vesilelerle Osmanlı topraklarını ziyaret eden Batılı elçi ve gezginler tarafından da pek çok kez tarihe not düşülmüştür. Mimari yapılardan daha fazla önem verilen saray bahçelerinin ihtişamı bugün bile bu belgelerden kolayca anlaşılmaktadır.

Biz de Türkiye Cumhuriyeti’nin en üst makamı olan Cumhurbaşkanlığı’nda bu geleneği canlandırmak; Köşk bahçelerine tarihimize, devletimize yaraşır bir temsil niteliği kazandırmak adına 2007 yılından itibaren kapsamlı bir peyzaj ve botanik çalışması gerçekleştirdik.

Başkent Ankara’nın gözbebeği Çankaya, Türkiye Cumhuriyeti’nin en yüce makamını, Cumhurbaşkanlığını kucaklayan semt olarak, Cumhuriyet’in kuruluşun­dan bu yana bambaşka bir öneme sahip oldu. “Çankaya’ya çıkmak” terimi, halkın dilinde taşıdığı özel anlamdan başka siyasi kültür tarihimiz içinde “Cumhurbaşkanlığı’nın huzuru”nu ifade etti. Çankaya’nın Cumhurbaşkanlığı tarihi, Mustafa Kemal Atatürk’le başladı. Atatürk, bugün Cumhurbaşkanlığı Yerleşkesi’nin içinde Müze Köşk olarak korunan bağ evini, 1921 yılının yaz aylarından itibaren daimi konutu olarak kullanmaya başladı. Burası, 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilan edilmesinin ardından resmen Cumhurbaşkanı Konutu haline geldi.

Bağ evinden sonra 1930-32 yılları arasında Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister imzasıyla inşa edilen ve halk arasında Pembe Köşk olarak bilinen Çankaya Köşkü Cumhurbaşkanlığı’nın yeni konutu oldu. Yedinci Cumhurbaşkanı Kenan Evren döneminde, Çankaya Köşkü’nün yetersiz kalması üzerine yeni bir hizmet binasının yapılması kararlaştırıldı. Yeni Hizmet Binası’nın projesi mimarlar Mustafa Aytöre ve Orhan Genç tarafından hazırlandı. Temeli 1986 yılında atılan ve yapımı yedi yıl süren bina, 29 Ekim 1993 günü hizmete sunuldu. Cumhurbaşkanlığı birimlerinin ça­lışma alanı olarak kullanılan bu yeni binada Cumhurbaşkanı’nın makam ve çalışma odaları, ayrıca toplantı, kabul ve resepsiyon salonları yer aldı.

Trasures of Çankaya presents the richness of Turkey’s Presidential Collection in images and text for the first time. This book displays pieces from the impressive collection of artifacts furnishing the Presidential Palace of Çankaya, and includes archival material and photographs of the palace’s interior. This record offers an overview of this extensive collection, with a focus on each precious piece, its artistic finesse, and its intriguing background. The cultural wealth of the collection provides a unique view into the history of the Turkish Presidency, and of the Republic of Turkey This volume comes after a tremendous restoration effort under the Abdullah Gül Presidency. Under the supervision of First Lady Hayrunnisa Gül professionals began extensive inventory, restoration, and conservation in the Presidential Collection, addressing every item in Çankaya’s stores of porcelain, ceramics, glass, metals, carpets, and furniture. They removed from these precious objects the abrasive effects of time, and meticulously restored then to their former glory. Each object has returned to its original use or entered protective storage.

Boğaziçi’nin sabırsız küçük dalgaları arsında, Avrupa yakasının kıyısında Karadenize doğru yavaş yavaş yol alırken, Tarabya Koyu’na gelmeden önce sol tarafta dikkati çeken, hatta baş döndüren yoğun yeşillik, Cumhurbaşkanlığı Tarabya Yerleşkesi’nin yer aldığı arazinin ta kendisidir. Kıyıdaki Huber Köşkü ve faytonhanesinin, biraz yukardaki Setüstü Köşkü’nün, onun da berisinde saklanan Av Köşkünün arasından yoğunlaşarak yükselen orman, Yerleşke’nin binalarını gizler. Kalender Orduevi ile Alman Konsolosluğu’na ait koru alanlarının arasındaki alan, 148 dönümlük bir arazidir.

Mustafa Kemal Atatürk’ün 1935 yılında Florya’da yaptırdığı Deniz Köşkü, uzun yıllar önemli davetlere ve bilimsel toplantılara ev sahipliği yapmış, ağırlamış, Cumhurbaşkanlığı’nın yazlık köşkü olarak kullanılmıştı. Atatürk’ün ölümünden sonra göreve gelen Cumhurbaşkanlarından İsmet İnönü, Celal Cemal Gürsel, Cevdet Sunay ve Fahri Korutürk de bu köşkü yazlık olarak kullanmışlardı. Florya Deniz Köşkü çeşitli nedenlerle kullanılamaz duruma geline yılında TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı’na devredildi. Böylece Cumhurbaşkanlığı Makamı için İstanbul’da yeni bir yer ihtiyacı belirdi

Cumhurbaşkanı abdullah gül, siyasi hayatını adil, eşitlikçi ve herkesin refahını gözeten bir anlayış üzerine kurmuştur. Bu çizgi dış politikaya, hegemonya yerine karşılıklı anlayış ve saygıya dayanan yeni bir uluslararası sistemin kurulma çabası olarak yansımıştır. Cumhurbaşkanı gül dünyanın ve türkiye’nin geleceğine dair vizyonunu belirtirken keskin olduğu kadar, gerçekçi ve makul bir
çizgi benimsemiş; türkiye’nin geleceğine ilişkin söylemini kıskançlık ve rekabet yaratmadan mümkün olduğunca olumlu bir gündem çerçevesinde oluşturmaya çalışmıştır. Cumhurbaşkanı gül, görev yaptığı 7 yıllık süre içerisinde yeni bir dünya düzeni kurulmasının önemini vurgulamış ve
bunun için yeni bir siyaset dilinin yaratılmasının gerekliliğinedikkat çekmiştir. Bu yoldaki hedefi nettir: ‘‘katılımcı, adil ve herkesi kucaklayan, ancak gerektiğinde tehditleri göğüsleyebilecek güç, araç ve düzenlemelere sahip, çokkültürlü, çok boyutlu, heterojen, fakat uyumlu, kimlik ve inançların hiyerarşik olarak sınıflandırılmadığı,ötekileştirmeyen yeni bir uluslararası düzen istiyoruz. ’’gül, bu yolda uluslararası toplumun önüne çıkan ırkçılık, yabancı düşmanlığı, mezhep çatışması ve islamofobi tehditlerine dikkat çekmiş ve barışçıl bir dünya için bu unsurlarla mücadelenin şart olduğunu vurgulamıştır. Önümüzdeki 10 yıl yeni bir dünya düzeninin belirleneceği bir dönem olacaktır. Cumhurbaşkanı gül, bu yeni dünya düzeninin nasıl olması gerektiğini açık bir dille her platformda dile getirmişti.

İnsan kelimelerinde gizlidir. Kelimeler önemlidir. Kendi başlarına yalın anlamları olduğu gibi, söyleyen kişiye göre de sığ ya da derin anlamlar taşır kelimeler. Merak ettim, cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün sık kullandığı kelimeleri…

İşte karşıma çıkanlar: insan, devlet, hukuk, demokrasi, adalet, eğitim, üretim, kültür, sanat, erdem, ahlak, hakkaniyet, vicdan, paylaşım, uyum, fazilet, huzur, barış, diyalog…

Demokratik, özgürlükçü, sosyal, erdemli, sorumlu, düzenleyici, hesap soran, hesap veren, çoğulcu, müşfik ve hoşgörülü bir “devlet” vurgusu yapıyor kelimeler. Demokrasi için ise kelimeler bir merasim alayı gibi geçiyor gözümüzün önünden:
“Demokrasi statik bir mükemmeliyet rejimi değildir. Dinamik toplum hayatının artan taleplerine cevap verebilmek için her zaman iyileştirmeye ve reforma ihtiyaç duyar. ”

Toplumun önünü açan, devletin gücünü sınırlayan bir anayasa, ilke ve idealler için yeni bir anayasa. Cumhurbaşkanı abdullah gül, dingin bir üslupla, herkesin duyup anlayabileceği bir tonda seslendiriyor kelimelerini. Bu kitap, sayın cumhurbaşkanı’nın görev süresi içinde, günlük siyaset ve konjonktürün girdabına kapılmadan, daha analitik ve uzun vadeli değerlendirmelerini içeren konuşmalarından oluşuyor. Kimi içeride, kimi dışarıda, kimi gençlere, kimi hukukçulara, kimi yöneticilere, kimi sanatçılara ve hepsi düşünen ve üretenlere… gaye, türkiye’yi ve dünyayı birlikte düşünebilmek. Bizi düşünen insanlardan çok daha fazlasına ihtiyacımız var…
bizi düşündüren insanlara… galiba gerçek liderlik de bu…

Kurumsal kimlik çalışmaları kurumun geçmişe, bugüne ve ge­leceğe ilişkin bütün birikimini ortaya koyar ve kurumu toplum önünde görünür kılar. Bu tür çalışmaların kurumu her yönüyle tanıtması, özenli ve ayrıntılı bir çalışmayla hazırlanması ve bu çalışmanın kısa vadeli değil, uzun soluklu ve dinamik bir süreç olarak düşünülmesi gerekir.

Bütün Türkiye’nin yüzünü döndüğü, saygı ve sevgiyle bağlandığı Türkiye Cumhu­riyeti Cumhurbaşkanlığı’nda 2007-2014 yılları arasında bu anlamda bir faaliyet yürütüldü. Devletimizin kalbi olan Çankaya Köşkü’nde etkin bir çalışmayla kurumsal kimlik kata­logları hazırlandı ve Cumhurbaşkanlığı kimliği­ne dâhil tüm unsurlar belirlendi.

Cumhurbaşkanlığı’ndaki bu kurumsal kimlik çalışması bir evrak taramasından ibaret değildi. Aynı zamanda Çankaya Köşkünün varoluşu, sü­rekliliği ve yenilenme gereksinimine uygun este­tik bir hamleydi.

Cumhurbaşkanlığı’nın kurumsal kimlik çalışma­sı, Makamın kendini temsil etme tarzı olarak her zaman büyük bir önem taşımıştır. Nitekim hazır­lık sürecinde diğer ülkelerdeki muadil kurumların kendilerine biçtiği rol ve bu rolü gerçekleşti­rebilme koşulları dikkatle takip edildi.

Elinizdeki eser, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün talimatları ve Hayrünnisa Gül’ün yönlendirmele­riyle Çankaya Köşkü’nde 2007-20i4yılları arasında gerçekleştirilen kurumsal kimlik çalışmalarına ilişkin tarihe bir kayıt düşme amacını taşımakta­dır. Çankaya Köşkü’nün tarihine eklenen küçük bir not olarak da değerlendirilebilir.

Çankaya ve Tarabya Köşkleri'nde 2007-2014 yılları arasında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve eşi Hayrünnisa Gül'ün evsahipliğinde devlet başkanlarından gençlere, öğretmenlerden büyükelçilere, sanatçılardan şehit yakınlarına onbinlerce misafir ağırlandı.

Kültürümüzde hoş sohbetin, birbirini tanıma ve anlamanın, paylaşma ve bereketin yeri olarak büyük önem taşıyan "sofra"lar, Cumhurbaşkanlığı davetlerinde diyalog ve birarada yaşama kültürünün gelişmesine katkı sağlayan birer buluşma noktasına dönüşüyor.

Köşk'ün 2010 yılında yeniden düzenlenen salonlarında kimi zaman 50, kimi zamansa 2000 kişilik davetler gerçekleşiyor. Bu davetlerin ortak noktası ise geleneksel misafirperverliğimize yaraşır sıcak, samimi bir ağırlama ve hem göze hem damağa hitap eden lezzetler.

İhtimam, Zarafet, Lezzet, bu dönemde Cumhurbaşkanlığı davetlerinin arka planında gösterilen itinaya, sarf edilen emeğe ve yürütülen yoğun ekip çalışmasına odaklanıyor ve davetiyelerden çiçek tanzimlerine, salonların tefrişinden menülere dahil edilen leziz tariflere kadar Köşk'ün evsahibesi Hayrünnisa Gül'ün öncülüğünde tüm detaylarıyla yeniden şekillendirilen resmi davetlerin dopdolu hikâyesini anlatıyor.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı’nın resmi konutu, Ankara’ya kuşbakışı bakan Çankaya’da, neredeyse asırlık ağaçların arasındaki bir “Köşk”tür. Milli Mücadele’nin ilk allarından itibaren, ihtiyaçlar doğrultusunda yeni köşkler yapılmışsa la “Çankaya Köşkü” Cumhurbaşkanlığı makamı ile özdeşleşmiş ek bir yapı gibidir.

Çankaya'nın Hazineleri, bu köşklerin tefrişatında kullanılmış olan birbirinden değerli antika eserlerden oluşmaktadır: Porselen re seramikler, cam ve kristaller, gümüşler, salonları süsleyen bronz heykeller ve saatler, halılar, mobilyalar... Bir kısmı Osmanlı döneminde saraylarda kullanılmış olan bu eserler Cumhuriyet’in ilanından sonraki yıllarda ihtiyaçlar doğrultusunda İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı makamı olarak kullanılan Dolmabahçe Sarayı’ndan Ankara’ya gönderilmişti. 14. yüzyılın sonundan 20. yüzyılın başına kadar geniş bir zaman diliminde Uzak Doğu ve Avrupa’da üretilmiş porselen ve seramik vazolar, tabaklar, küp ve bahçe tabureleri Köşk’ün dekorasyonunda her zaman baş köşede yer bulmuştur. Osmanlı dönemine ait tuğralı gümüşler, Yıldız porselenleri ve Beykoz işi camlardan oluşan küçük birer seçki de yıllar boyu özenle korunmuş eserlerdendir. Geçmiş dönemlerde ziyafet sofralarında kullanılan gümüş yemek takımları, ışıltıları ile salonları aydınlatan kristaller, mekânlara renk katan ipek ve yün halılar, sanatsal değere tüm mobilyalar, bakımları yapılarak geçen zamanın yıpratıcı izlerinden arındırıldıktan sonra uygun koşullarda kullanıma sunulmuş veya depolarda koruma altına alınmıştır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kişisel eşyaları da Çankaya’nın özel önem verilen bir değer “hazine”sidir.

With unmatched interest and concern, our 11th Abdullah Gül, who was elected on Augusth 28th, 2007, and his wife Hayrünnisa Gül initiated the restoration and renovation of many Presidential buildings in the (Çankaya and Tarabya premises. In this context, the furnishings of the renovated buildings were replaced, and all artworks within the Presidential collection examined, with a significant number of new works added.

Many innovations were made to preserve, transport, and display the works in the Presidential art collection in conditions that meet world standards. The whole collection was digitized, making it easy and safe to control and track the artworks with the help of optical reader systems.

The Presidential Office undertook a pioneering role in preserving for future generations our art heritage which had been neglected for years. In another pioneering attempt by the Presidential Office, the valuable works in the collection in need of conservation and preservation were restored in the context of a project executed with the collaboration of the Rijksmuseum in Amsterdam and Mimar Sinan University of Fine Arts. Permanent channels of interaction were established between the partners that took part in the process, aiming to make the results and outcome of the project available for other institutions to benefit from.

With the personal involvement and supervision of Hayrünnisa Gül, a detailed classification and evaluation of the collection was made, its pros and cons determined. All artworks in the collection possessing historical or artistic value have been conserved and restored. When making new acquisitions, priority was given to those artists whose works were not already featured in the collection. In this context, an attempt at completing the missing pieces.

Türkiye Cumhuriyeti’nin 11. Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül ve eşleri Sayın Hayrünnisa Gül, 2007-2014 yılları arasında birçok sosyal sorumluluk projesini himayelerine aldılar. Adım Adım Geleceğe, bu projeleri kamuoyuyla paylaşmak amacıyla hazırlandı.
Adım Adım Geleceğe’ nin Türkiye’nin parlak geleceğine doğru atılmış ümitli adımları ve geride kalan ayak izlerini göstermesini umuyor, bu yürüyüşün devamında da rehberlik etmesini temenni ediyoruz.