Demavend Yayınları

"...birlikte Mesud’un hurmalarını toplamaya gittik. (…) Çok fazla insan vardı. Hepsini de tanıyordum. O ise sanki onu ilgilendirmeyen bir şeymiş gibi kalabalıktan uzak duruyordu, halbuki toplanılan hurmalar onun hurmalarıydı. Bazen de bakışlarını, hafif sesler çıkararak düşen hurmalara çeviriyordu. Bir defasında hurma ağacının tepesindeki bir çocuğa yanlış kestiği için kızıp bağırmıştı: “Dikkat et! Hurma ağacının kalbini kesme!...” 

“...Nebil ellerini dizlerine koymuş kumda oturuyordu. Vidad ise deniz kenarında yürüyerek sinirlerini yatıştıran ritüellerini gerçekleştiriyor, ayaklarını suya teslim ediyordu. Hayat enerjisinin çoğu geri gelmişti. Nebil ise duygu ve düşüncelerini bir deftere yazıyordu. Vidad'ı düşündü, o dalsız  bir gül gibiydi. Sonra kendi kendine yazdı: “Ormanın gecesi, sahilin gecesinden daha yeğdir. Ben baykuşun, yarasanın, çekirgenin, kurbağanın, tilkinin sesini seviyorum. Ama burada her şey bu kumun altında gömülü...” 

Dunya heme hiç o ehl-i dunya heme hiç,
Ey hiç! beray-i hiç ber hiç mepiç,
Dani ki ez ademi çe maned pes-i merg,
Aşk est o muhabbet est o baki heme hiç.

-Mevlana

Dünya bir hiç, dünyada ne varsa hepsi hiç,
Ey hiç: Bir hiç uğruna hiçe sarılma hiç,
Öldükten sonra ne kalır insandan, bilir misin?
Sevgi ile muhabbet, geriye kalanın hepsi hiç.

(Türkçe çevirisi: A.N.T.)

Bu kitap, Farsça kolay metinlerden oluşan bir serinin ilk kitabıdır. Farsça öğrenmeye başlayan kişilerin basit metinler okuma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla hazırlanmıştır. Kitap, Farsça öğrenmeye yeni başlayanlar veya Farsçalarını geliştirmek isteyenler için faydalıdır.

Kitabın sonunda, metinlerde kullanılan kelime ve ifadeler için alfabetik sözlük hazırlanmıştır. Kullanılan bütün kelmelerin sözlükte yer almasına özen gösterilmiştir.

Asıl metin ve tercümesini karşılıklı okumayı kolaylaştırmak amacıyla kitabın bir sayfasında Farsça metin diğer sayfasında Türkçe tercümesi verilmiştir. Bu şekilde okuyanlar tercüme edilen cümle ile Türkçe anlamını kolayca bulabilirler.

Bayezid demiş ki sevgi camını
Durup dinlenmeden gönül nûş etti
Üst üste kadehler boşaldı doldu
Lakin ne ben doydum ne şarap bitti

Beni de böylece aşkın şarâbı
Ezeli ebedî kıldı harâbı
Cismimle kabrimin yanık türâbı
Sevda cür‘asıyla yoğruldu gitti

İlk camın neş’esi gönülde bakí
Artıyor gittikçe şevk-ı mezâkı
İçtiğim meclise Allâh’tı sâkí
Orada elesti rûhum işitti

Kaybetti o bezmi vakıa bu göz
Lakin kulağımda çınlıyor o söz
Her yerde her şeyde görünen o yüz
Yanmamı artırdı beni eritti

linizdeki kitap, Farsça YDS'ye hazırlananlar başta olmak üzere, Farsçaya ilgi duyanların bu alandaki gereksinimlerine bir ölçüye kadar da olsa cevap verebilmek üzere hazırlanmıştır. Bu kitapta Farsça YDS’ye uygun 80’er test sorusu içeren 6 deneme sınavı bulunmaktadır. 80 soruluk test için tavsiye edilen cevaplama süresi 180 dakikadır. Testlerin cevapları kitabın sonunda verilmiştir. İlk testi denedikten sonra, diğer testlere başlamadan önce cevaplarınızı kontrol etmeniz ve varsa gramer, kelime vb. eksikliklerinizi tamamlamaya çalışmanız faydalı olacaktır.

Dr. Zerrinkûb, Mevlana Celaleddîn-i Rumi’nin hayatını, düşüncesini ve yolunu bütün ayrıntılarıyla ortaya koyduğu bu kitabını kaleme alırken, okurun ilgisini çekmek ve akıcılığı sağlamak amacıyla öykü roman türünü tercih etmiş; dipnot kullanmak yerine faydalandığı eserleri kitabın sonunda vermeyi uygun görmüştür. Olayları anlatırken, günümüz gençlerinin kullandığı dil ile eski dilin bir karışımı olan kendine özgü dil ve ifadeler kullanmıştır.

Eserde kullandığı ifadelerin tarihi gerçeklerle çatışmamasına son derece gayret göstermiştir. Kitapta okuduğumuz bazı olaylar, Mevlânâ ile ilgili birinci derece kaynaklarda aynı şekilde zikredilmemiş olabilir. Ancak bu olayların tümünün özü, eski kaynaklardan alınmış ve Dr. Zerrînkûb tarafından hayal gücüne dayalı olarak ayrıntılı bir şekilde işlenmiştir.

Dr. Zerrînkûb, Mevlana ile ilgili birinci derece kaynaklarda çok değerli bilgiler bulunmakla birlikte, zaman zaman Mevlânâ’yı hata yapmayan insanüstü bir varlık olarak tanıtan gerçek dışı bilgilere de rastlandığını ifade etmekte ve bu eserini kaleme alırken bu tür bilgilerden mümkün olduğu kadar kaçındığını ve Mevlânâ’yı olduğu gibi “bir insan” olarak ele aldığını belirtmektedir.

Yazar, tarihî olayları anlatmadaki maharetiyle, okuyucuyu cezbetmekte ve onu tarihin derinliklerine götürerek olayların nasıl cereyan ettiğini bütün ayrıntılarıyla göstermektedir. Dr. Zerrînkûb’un bu eseri; yazılış şekli bakımından bir roman; muteber tarihî kaynaklara dayalı bir eser olması bakımından ise bilimsel bir kitap niteliğindedir. Eser, yazarın üslubu bozulmadan akıcı bir dille Türkçeye çevrilmiştir.

Bu kitaptaki mektuplar, bir yandan İran’ın önde gelen yazarlarından biri olan ve bazı eserlerinde Govher Murâd takma adını kullanan Gulâmhuseyn Sâidî’nin hayatının çok özel bir yönünü ortaya koymakta, öte yandan ise çağdaş İran edebiyatının bir bölümünü yansıtmaktadır.
Tahire ile Gulâmhuseyn birbirlerine hiç kavuşamadılar. Bu fani dünyada yaşadıkları süre boyunca aşk acısı ve ayrılık üzüntüsü onların yoldaşı olmuştur.
 
Tiyatro telaşını geride bırakalı iki üç gün oldu. “Verezil” sah­nelendi, ilk günlerde pek çok teknik arızalar yaşandı fakat di­ğer günler nispeten daha iyiydi. En azından başarısız olma­dı. Her ne kadar eser, tam içeriği ile icra edilemese de ilerleyen zamanlarda “Verezil” oyununun diğer oyunlarla karşılaştırıl­dığında daha çok başarı elde edeceğini düşünü­yorum.

Çünkü toplumun çoğunluğu böyle oyunlardan hoşla­nırlar. Hem halk, hem de üst düzey. Dekorun kurulma koşuşturmalarından dolayı sabaha kadar telefonun yanına gelme fırsatım olmadı. Birkaç gece seni rüyamda gördüm, bana güceniyordun ve özrümü kabul etmiyordun. Her neyse birkaç gün sonra biraz daha rahatlayacağım, gece işleri bitecek ve senin yanına geleceğim.

Fars Körfezi’nin ortalarında yer alan birçok küçük ada ve kayalıklar bu son zamanlara kadar denizcilerin yollarında birer engel, avcılar için birer sığınak ve kaçakçılar için birer saklanma yerleri olarak dikkat çekmiştir.

Lenge Limanı’na 50 km uzaklıktaki Tonb-i Bozorg: Büyük Tonb Adası yağmur mevsimlerinde bol yağmur aldığı, otlakları son derece verimli hayvancılık için alabildiğine elverişli olduğundan son derece öneme sahipti.

Ancak Tonb-i Kuçek: Küçük Tonb Adası’nın bu açıdan bile önemi yoktu. Lenge Limanı’na 67 km uzaklıktaki Ebû Musa Adası, daha büyük ve yaşam alanları açısından daha geniş ve rahat yaşanabilir bir ada olarak daha çok kırmızı toprağıyla değerli bilinir. Benim söz konusu ettiğim 20. yüzyılın ikinci yarısında yeni birtakım değerlendirmeler ortaya çıktı ve bu adalar artık yeni birtakım ekonomik ve stratejik önem kazanmaya başladılar.

Otuz küsur yıl öncesinde Birleşik Arap Emirlikleri adında bir devlet yoktu. Fars Körfezi’nin güney çevresinde kümelenmiş şeyh emirlikleri, İngiltere bayrağı altında yaşıyorlardı ve şeyhler adına Re’sü’l-Hayme, Şarice, Tonb ve Ebû Musa adalarını elinde tutan işte bu İngiltere idi. Bu durumda bu adaları kendi topraklarının birer parçası olarak gören İran tartışmasız olarak Londra’da İngiltere Dışişleri Bakanlığı nezdinde yetkililerle bu konuları müzakere etmek zorundaydı.

Hükümdarın evlat edindiği bir yetim olan Human, döneminin en büyük heykeltıraşı olur. Ancak hükümdarın heykelini yapmaktan kaçındığı için zindana gönderilir. Hükümdarın güçlü vezirinin kızı Human’a âşıktır. Human ise kimsesiz bir kız olan Mana’ya gönlünü kaptırmıştır. Human’ı hem hükümdarın heykelini yapmaya hem de vezirin kızıyla evlenmeye zorlarlar.

Bunun üzerine Mana’nın gönlü kırılır ve ortadan kaybolur. Human da zindandan kaçar ve hem Mana’yı aramak hem de sanatını özgürce icra edebilmek için öğrencileriyle birlikte dağda gizli bir hayat sürmeye başlar. Yaptığı heykeller, büyük peygamberlerin figürü olup her birisi Human’ın hayal gücünde can bulmakta ve öykünün ilerlemesine katkı sağlamaktadır…

Reyhan, babasının iflas etmesi üzerine, ailesiyle birlikte başkente taşınmak ve çok sevdiği ninesinden ayrılmak zorunda kalır. Ninesi ona, kendi diktiği kırkyama işi bir mendil verir. Bu mendil Reyhan’a her zaman ninesini hatırlatmaktadır.
Reyhan, yeni okulunda bir kızla arkadaş olur. Reyhan’ın sınıf arkadaşlarıyla olan dostluk macerası ve alacaklıların babasının peşinden koşması, romanın ana konusunu oluşturur.
Sonunda Reyhan, ninesini tekrar görmeyi başarır, ancak…

Benim Mihri’yle dostluğum el işi dersi öde­vini okula getirmemiz gerektiği gün başlıyor. İzedi Hanım diyor ki: “Ödevler masanın üzerine!”
Ben güvercin kanadı ve yer elmasıyla bir kuş yapmışım, Durna mukavvadan bir ev yapmış ama Mihri’nin önünde bir şey yok.

İzedi Hanım tek tek el işi ödevlerimize bakıyor ve not veriyor. Mihri’nin beti benzi uçmuş. Habire çantasının içinde bir şeyler arıyor. Göz ucuyla onu süzüyorum. Gözleri yaşla dolmuş. Şüphesiz “Yemin ederim öğretmenim el işi ödevim kaybolmuş.” demek istiyor. O, çantasını bu şekilde didik didik ederken bir an göz göze geliyoruz. Kalbim onun için çarpıyor, aklıma bir fikir geliyor. Elimi cebime sokuyorum, ninemin kırkyama işi mendilini çıkarıyorum. Sıranın üzerinde Mihri’nin önüne koyuyorum. Mihri hayretle bana bakıyor.

Şirman, bir zamanlar hiç kimsenin karşı koyamadığı bir polis köpeğidir. Ancak artık yaşlanmış ve eski gücünü kaybetmiştir. Polis idaresi onu, bir zamanlar kendisinin şehirden uzaklaştırdığı kedi ve köpeklerin bulunduğu bir çöplüğe bırakır. Şirman’ın bir şey yapamadığını gören köpekler, acı çekmesi için onu kendi haline bırakırlar.
Köpeklerden korkan ve onlara karşı savaş hazırlığında olan kediler ise bu durumu fırsat bilerek Şirman’ı kendi himayeleri altına alırlar.

Ancak macera bununla sınırlı kalmıyor. Kedilerin oyunlarının farkına varan Şirman, köpeklerle anlaşıp onların lideri oluyor.
Kedilerin sultanı Bebrek, soylu birisinin kedisidir. Sahibi onun izini bulunca, o da maceranın içine girer. Kediler ve köpekler şehre ayrı ayrı saldırılarda bulunurlar. Bebrek’in eski sahibi, olayların bir numaralı şüphelisidir…

Modern Urdu edebiyatının önemli figürlerinden biri olan Satyapal Anand, Urdu şiirinin klasik ve modern tarzı benimseyen şairleri arasındaki mücadelede, Batılı, modern tarzda şiirler veren şairler zümresinde yer alarak özellikle Urdu edebiyatının en yaygın edebi türü konumundaki gazele, konu, estetik ve ifade kısıtlılığı açısından ağır eleştiriler getirdi. Bu da şaire karşı geniş bir muhalefet cephesinin oluşumuna sebebiyet verdi.

Elinizdeki kitapta, çok sayıda eseri bulunan Satyapal Anand’ın çeşitli şiir kitaplarından Prof. Dr. Halil Toker tarafından özenle seçilerek oldukça güzel ve akıcı bir üslupla Türkçeye çevrilen en güzel şiirleri yer almaktadır.

NE BİR DÜN VAR NE DE YARIN

Bu ne biçim bir ‘bugün’

Ne yarının güneşinin doğması için bir istek var

Ne dünün ufkunun batışından dolayı bir üzüntü

Garip bir matlık var gönül çerçevesinde

Umursamazlığın, yılgınlığın külleri uçuşuyor içerisinde

Ne gelecek günlerin ayak izleri baki

Ne de bu eve geri dönme umudu var geçen günlerin içinde…

Ne huzur, parlak bir ikbal

Ne bıkkınlık, düşünce ve tereddüt sıkıntısı

Ne bir ‘dün’ var ne de bir ‘yarın’

Ne bir ‘geçmiş’ ne de bir ‘gelecek’

Sadece güvenilmez bir “an” mevcut ateşböceği misali

Avucumun içinde can çekişerek ölüyor sürekli

Araştırmacı, şair, yazar, eleştirmen ve çevirmen gibi çok boyutlu bir kişiliğe sahip olan ve Tahran Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde yıllarca edebiyat profesörü olarak görev yapan Muhammed Rıza Şefî’î Kedkenî’nin ders notlarından oluşan bu kitapta, Meşrutiyetten saltanatın yıkılışına kadar İran şiirinin genel durumu hakkında bilgiler verilmektedir.

Kitap, aşağıdaki üç bölümden oluşmaktadır:

1) Fars şiirinin Dönemleri: Meşrutiyetten Saltanatın Yıkılışına Kadar
2) Meşrutiyetten Sonra Fars Şiiri
3) Son Yüzyılda Fars Şiirinin Grafiği

Modern Arap edebiyatının en önemli kadın yazarlarından Mey Ziyade (Filistin, 1886-Kahire, 1941), bütün kültürlere açık elit bir kişiliğe sahiptir. Yazılarında, Arap kadınının toplum içindeki konumunu ve sorunlarını ele alarak modern Arap kadınının yeniden dirilmesine öncülük etmiştir.

Çok sayıda eseri bulunan Mey Ziyade’nin Dalganın Dönüşü adlı elinizdeki romanı, Dr. Gamze Yücetürk tarafından oldukça güzel ve akıcı bir üslupla Arapça aslından Türkçeye çevrilmiştir.

Dalganın Dönüşü, modern Arap edebiyatının ilk romanlarından olması açısından da önemlidir.

Çin Edebiyatı içinde Çin Köy Edebiyatı’nın çok seç­kin bir yeri vardır. Kaynağını ve temalarını çok muazzam bir birikime sahip olan bir tarihten alan bu edebiyat türü, her ne kadar yaklaşık olarak bir asırlık bir geçmişe sahip olsa da, tüm Çin tarihinin akışı içinde özel bir yere sahip olması ve gösterdiği tesirler bakımından Çin’de büyük bir rağbet görmektedir. Köy Edebiyatı, kaynağını başlıca tarımsal hayata dair unsurlardan almasının yanı sıra, geçtiği doğal coğrafyanın özellikleri, kültürel man­zaralar, milli gelenekler ve köyün toplumsal psikolojisinden de azami derecede faydalanmaktadır. Gerek Çin’de ve gerekse Çin dışında Köy Edebiyatı ile uğraşan yazarlar, kendi meşgul oldukları edebiyat türüne dair temalarını oluştururlarken, gözlemledikleri ve içinde bulundukları köy toplumunun tüm renklerine, bölgenin diğer özelliklerine, köyde konuşulan şiveye ve söz konusu köy toplumunda görülen geleneklere tam olarak hâkim olabildiklerinden büyük oranda başarılı olmuşlardır.

Bu araştırmada Çin Köy Edebiyatı’nın başlan­gıcından bu yana geçirdiği evreler ve bu alanda eser veren yazarların edebi ürünleri hakkında ayrıntılı bilgiler verilmekte, ayrıca gerekli olan yerlerde bu bilgiler Türk Köy Edebiyatı ile mukayese edilmektedir.