İkaros Yayınları

Şairler Kahvehanesi, divan ve halk edebiyatından başlayarak, günümüz şiirine kadar, edebiyatımızda iz bırakmış elli kadar şairin bireysel serüvenlerinin yanı sıra, şairlere “sultan” olmuş şairler, musikişinas şairler, “tevkifat”a uğramış şairler, şair dostlukları ve çekişmeleri üzerine renkli ve ilginç bilgiler verirken poetik boyuta da değinen yazılardan oluşmaktadır. Siyaset hayatındaki kimi dönüm noktalarının şiirde ne tür sonuçlara yol açtığına dair ve kimi şairlerin yaşantılarının “tuhaf” olay ve olgularla kesişmelerine dair pek bilinmeyen saptamalar, kitaba ayrı bir boyut katmaktadır. TAHİR ABACI’nın, yüzlerce kaynağı tarayarak, yer yer kendi anılarına ve tanıklıklarına dayanarak, gözlemci dikkatiyle ve renkli diliyle konuk ettiği başlıca şairler, şunlar: Deli Birader, Zatî, Esrar Dede, Dertli, Akif ve Pertev Paşalar, Keçeçizâde İzzet Molla, Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Eşref, Leyla Saz, Adanalı Ziya, Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Abdullah Cevdet, Rıza Tevfik, Andelib, Neyzen Tevfik, Filorinalı Nâzım, Fazıl Ahmet, Hamamîzâde İhsan, Yahya Kemal, Ahmet Haşim, Asaf Halet Çelebi, Nâzım Hikmet, Hasan İzzettin Dinamo, Necip Fazıl, Celal Sılay, Garipçiler, A.Kadir, Niyazi Akıncıoğlu, Enver Gökçe, Ahmed Arif, Mehmed Kemal, İlhan Berk, Can Yücel, Attila İlhan, Edip Cansever, Turgut Uyar, Cemal Süreya, Ece Ayhan, Arkadaş Z. Özger, Enver Ercan... 2000 sonrasının etkili ve önde gelen dergisi Yasakmeyve’de, 21 sayı boyunca bu başlık altında yayımlanırken büyük ilgi çeken yazılar, başka dergilerde çıkmış kimi yazıların da eklenmesiyle, bu kitapla bütünlenmiş olmakta ve poetika kitaplığına önemli bir katkı sağlamaktadır.

Tahir Abacı’nın bu romanı, çok partili hayata geçiş sancılarının yaşandığı 1946-1953 yılları arasında, sadece genç bir aydının arayışlarını değil, geriye dönüşlerle yüzyılın başına uzanan bir toplumsal mücadele döneminin şaşırtıcı ve az bilinen ayrıntılarını, “insani” boyutu ve atmosferi öne alan edebi bir yaklaşımla gözler önüne sermektedir.

Ülkenin uydulaşma süreci... Şehirlerin dönüşümü... İzmir ve İstanbul’da ajanların sızdığı gizli örgütlenmeler... Tan ve Zincirli Hürriyet olayları... Yasal sosyalist partilerin engellenişi... Sürekli gözetim altındaki muhalifler... Bohem sanatçılar dünyası... Bitmez tükenmez dergi tasarıları... Sabahattin Ali’nin öldürülmesi... Nazım Hikmet’in hukuk mücadelesi... 1950 seçimleri... 1951 “tevkifat”ı... Direnişler ve çözülmeler... Anılar, kişilikler ve tipler...

 Bir Gün Yeniden, siyasal roman anlayışında bir kilometre taşı olmaya adaydır.

Bir Zamanlar Anadolu'da, Tahir Abacı’nın Anadolu kültürüne ve yaşantılarına odaklanmış denemelerini topluyor. Her yazı, belli bir konuyu ele alarak, bu konudaki araştırmaları da yoklayarak, yazarın çarpıcı gözlemleri ve tanıklıkları eşliğinde ve akıcı bir anlatımla, bir “kültürel araştırma” düzeyine erişiyor. Yöreler, mekânlar, şehirler, barınaklar, yeme içme pratikleri, dağlar, sular, ağaçlar, çiçekler, hayvanlar, basın, seyahatnameler, tarihçeler, futbol, oyuncaklar, inançlar, kara sevda, halk mizahı, göçler, depremler, trenler, otobüsler, tiyatro, sinema, fotoğraf, şiir, müzik... ve Anadolu’nun geçirdiği büyük değişim... İlk baskısı 1999 yılında çıkmış olan kitabın bu baskısına, sonradan yazılmış yirmi bir adet yeni yazı eklendi.

Tahir Abacı’nın 1976 yılında yayımlanan ilk kitabı, bir hikâye kitabıydı. Kırk yıl içinde çok sayıda şiir, roman, deneme, inceleme, kültürel araştırma kitabı yayımlayan Tahir Abacı, dergilerde hikâye yayımlamayı da sürdürmüştü. Türk Dili, Sanat Olayı, Adam Öykü,Yeni Biçem, Notos gibi dergilerde yayımlanmış hikâyelerden yirmi tanesini bir araya getiren, Gül Harmanı tam kırk yıl sonra, Tahr Abacı’nın ikinci hikâye kitabı olarak yayımlanıyor.
Dünyayı değiştirmek için yola çıkmışlardan yorgun düşmüşlere, taşra boğuntusu yaşayan gencecik insanlardan anılarla gerçeği karıştıran yaşlılara, 1915 İstanbul’unun fantastik mezartaşı şairlerinden teknolojik gereçler içinde boğulan 21. yüzyıl tiplerine, farklı bakış açılarında gezinebilen; tarihselliğe tanıklıklarla açılan, rüzgârlı coğrafyalarda savrulan, sürekli yağan yağmurlarla ıslanan bu hikâyelerde, doğa ile iç içe bir bakış, yoğun bir şiirsellik, dil ustalığı ve atak biçimsel denemeler de dikkati çekmektedir.

Tahir Abacı’nın altıncı romanı olan Kanıt ve Vicdan, dünyayı değiştirmek için yola çıkmış insanların, “yorgun” düştükleri bir dönemde, somut bir durum karşısında aldıkları tavır üzerine kurgulanmış. Bir zamanların ateşli köşe yazarı, toplumsal olaylara karışmış ve içinde doğup büyüdüğü su değirmenini imgeleminde hep yaşatan eski bir polis, antikacılık yapan eski gazeteci kadın, gelişen turizmin palazlandırdığı tipler, çizgisinden sapmış yerel yöneticiler, bir Akdeniz kasabasında bir cinayete “kanıt” aranışı çerçevesinde buluşurken, polisiye durumların çok ötesine geçen dönem betimlemeleri, siyasal gelişmeler ve tartışmalar, belgesel göndermeler, kişilik çözümlemeleri romana ayrı bir nitelik kazandırıyor. Derinlikli epik sahnelerle yol alan, yaşanan anı, anımsayışları ve doğal ortamı iç içe veren, akıcı bir anlatım romanın bir başka özelliği. Kanıt ve Vicdan, modern / postmodern masallardan bıkmış olanlara, gerçekçi anlatının gücünü, imkanlarını ve vazgeçilmezliğini bir kez daha ve özgüvenle anımsatıyor...

Tahir Abacı’nın 1981’den bu yana şiir üzerine yazdığı yazıları bir araya getirmektedir. Yazılarda, bir “üretici etkinlik” (praksis) olarak kabul edilen şiirin, kendisine özgü özellik ve araçlara sahip ama düşünsel etkinliğe eşdeğerli bir çaba olduğu vurgulanmakta ve bunun ayırt edici özelliklerini saptama çabası güdülmektedir. Şiirin genel sorunlarının yanı sıra, somut durumlarla, çeşitli olgularla ve şehir, taşra, sinema, müzik, folklor, siyaset, tarih, hukuk gibi alanlarla kesişmeleri de ele alınmaktadır. “Düzyazı Biçimli Şiir” “Anadolu Selçukluları Döneminde Şiir ve Siyaset” “Rayların Türküsü - Şiirden Geçen Trenler” konulu uzun inceleme yazıları kitaba ayrı bir boyut katmaktadır. Kitapta Tahir Abacı’nın şiir üzerine tartışma yazıları ve iki söyleşisi de yer almaktadır.

Tahir Abacı’nın beşinci romanı olan Türk Şiirinin Bir Türlü Yükselemeyen Yıldızı: Ozan Genç, şair tiplemesi üzerine kurulu bir parodi anlatıdır. Metinler, 2012 - 2016 yılları arasında Akatalpa dergisinde Ozan Genç imzasıyla bölüm bölüm yayımlanırken ilgi toplamıştı. Fark edilmek için elinden geleni yapan “genç ozan” Ozan Genç’in serüvenlerini belki gülümseyerek okuyacaksınız ama her satırında yoğun bir eleştirel bakışı da hissedeceksiniz.

“Adam hiç tanımadığı kadına hayranlıkla baktı. Uzaktan da olsa ona âşık olduğunu anladı.

Kadın elindeki ekmekleri ufaladı, bazılarını iri parçalara bölerek dışarıya attı.

Önce kuşlar uçuştu ekmeklere, ufacık böcekler doluştu kırıntıların başına… Kediler koşturup geldi sonra yeni ayaklanmış yavrularıyla…

Kuşlar ekmekleri bırakıp böceklere dadandı, kediler birkaç kuş kaptı, kargalar yavru kedileri aşırdı.

Adam irkildi, kendine geldi. Yaşam döngüsü içinde her şeyin bazen av bazen de avcı olduğunu hatırlayıp av olmaktan korktu, penceresini aşka kapattı, bir daha da hiç açmadı...

Şairin cep defterini okumuş olsalardı eğer, “yeni bir aşk” diye tanımlananların çoğunun eski bir aşka ithaf, yeniden aşık olmak içinse eski ruhun, eskimiş enerjinin, yorgun hayat bilgisinin ve yeni bir aşk beklentisinin unutmak için en kötü formüllerden biri olduğunu anlayıp kendi yollarına giderlerdi. Belki…”

Edebiyat ve Öteki Alanlar, edebiyatın eleştiri, deneme, anı, biyografi, roman, dilbilim, yapısalcılık, ruhbilim, felsefe, sosyoloji, siyaset, ideoloji, tarih, gelenek, estetik, ütopya, müzik, sinema, aşk, bohem, karşı cins, fantazya, mektup, doğa, teknoloji, şehir, tren, yolculuk gibi olgularla kesişmeleri üzerine çatılmış yazılardan oluşmaktadır.

Başta şiir olmak üzere edebiyatın her alanında ürün vermiş olan Tahir Abacı, edebiyat incelemesi, kültürel araştırma, eleştiri, deneme ve polemik söylemlerini harman ederek oluşturduğu yazılarda çağdaş edebiyatın pek çok sorununa da, açık ve duru bir üslupla cevaplar arıyor. Edebiyatın kendi özgül araçlarına sahip bir tür olduğunu sürekli anımsatan yazar, kesişmelerin, buluşmaların yanı sıra, özellikle yapısalcı dilcilerin “tasallut”u karşısında alan savunması niteliğinde eleştiriler de yapıyor. Pek çok yazıda ise, edebiyatın geçmişi de yoklanarak, renkli bir deneme dili geliştiriliyor.

1997 - 2015 yılları arasında Adam Sanat, Varlık, Radikal İki, Milliyet Sanat, Sözcükler, Edebiyatta Üç Nokta, Akatalpa gibi dergilerde yayımlanmış yazıları toplayan Edebiyat ve Öteki Alanlar, okurunu kültürel bir şölene çağırmaktadır.

6-12 yaş çocukları için yazılmış, yaşadığımız dünyanın her geçen gün biraz daha kötüye gittiğini hatırlatan bir öykü kitabı... Doğamızın özellikle büyükler tarafından, gelecek nesiller düşünülmeden, nasıl tahrip edilerek kötüye kullanıldığını çocuksu bir masumiyetle gözler önüne seriyor. Masmavi’yi Kim Kurtaracak? çevre duyarlığı oluşturulması bakımından bugün önemli bir yerde duruyor ve çocuklardan büyüklere verilecek çok anlamlı bir ders kitabı özelliği taşıyor. Ateşböceklerinin dilini, el fenerlerinin diline tercüme eden umudun taşıyıcısı çocuklar, gecenin ve gezegenlerin karanlığını aydınlığa çeviriyorlar.

Uzmanlık alanı çocuk gelişimi ve eğitimi olan yazar Yeşim Esirgemez’in, çocuklarla oynadığı oyunların, kurduğu düşlerin etkisi kaleme aldığı çocuk öykülerinde kendini fazlasıyla göstermektedir. Öyle ki çoğu zaman anlattığı bu öyküler sanki bir çocuğun dondurmaya bulanmış ağzından dökülüyor gibidir.

6-12 yaş çocukları için yazılmış, yaşadığımız dünyanın her geçen gün biraz daha kötüye gittiğini hatırlatan bir öykü kitabı... Doğamızın özellikle büyükler tarafından, gelecek nesiller düşünülmeden, nasıl tahrip edilerek kötüye kullanıldığını çocuksu bir masumiyetle gözler önüne seriyor. Masmavi’yi Kim Kurtaracak? çevre duyarlığı oluşturulması bakımından bugün önemli bir yerde duruyor ve çocuklardan büyüklere verilecek çok anlamlı bir ders kitabı özelliği taşıyor. Ateşböceklerinin dilini, el fenerlerinin diline tercüme eden umudun taşıyıcısı çocuklar, gecenin ve gezegenlerin karanlığını aydınlığa çeviriyorlar.

Uzmanlık alanı çocuk gelişimi ve eğitimi olan yazar Yeşim Esirgemez’in, çocuklarla oynadığı oyunların, kurduğu düşlerin etkisi kaleme aldığı çocuk öykülerinde kendini fazlasıyla göstermektedir. Öyle ki çoğu zaman anlattığı bu öyküler sanki bir çocuğun dondurmaya bulanmış ağzından dökülüyor gibidir.

Şairin düş gücü, kuduz köpek gibidir. Önce sahibini ısırır, sonra herkesi. Ancak bu şiirsel trajedide düş gücünü “gerçeklik” de kışkırttı.

Bir kadın, iki erkek.

Bir güz akşamı, bir içki evinde, ölü bir balığı didikler gibi vicdan azaplarını didikleyen iki sevgili.

Ve uzaklarda, kırılmış, örselenmiş ölü bir adam.

“Hangisi sizsiniz?”

Şair, bu soruyu kendisi için de soruyor:

“Hangisi benim?”

“Sevgili mi, ölü mü?”

Bu “sessiz düğüm”ü kim çözecek?

Şiir mi, hayat mı?

“Edip Cansever, artık bir kültür kodu. Bu nedenle önermeler­den sıyrılarak değerlendirilemez mi? Ortalama görüşün, bir şa­irin arayışlarını, adı konmamış buluşlarını, dilsel kurgusunu, ideolojik bir suçun kanıtı olarak gündemde tutması; Edip Can­sever'in bir kültür kodu olmasını elbette engellemez. Edip Can­sever'i değerlendirmeye sıra geldiğinde, İkinci Yeni şiiri çembe­ri içerisinde bir ucundan sokulup bir başka noktadan çıkartılma­sı, ortalama görüşün yöntemiyle örtüşen, nesnellikten uzak, bir sekter tavırdır. Genel bir yaklaşım olduğu düşünülürse, bu tav­rın şairi boşluğa bırakmayı amaçladığı görülebilir.

Şimdi Edip Cansever'in şiir serüveninde İkinci Yeni dönemi diye bir bölüm ayırmak mekanik bir yaklaşım olur. Bu tutum, başlangıcında neyse ne de, sonrasında da köksüz olduğu yargı­sına vardırır kişiyi. Geleneksel bağlamda bu doğru olsa bile şa­irin kendi gövdesine saldığı kökleri görmezlikten gelmek, kuru­lan bir şiir fırtınasını kavrayamamak demektir. Bu da, şiirin Or­ta Çağ'daki deliler gemisine bindirilip sürgüne gönderilmesin­den başka bir şey değildir.

Bu çıkmazda beliren yanlışlığı aşmak, Edip Cansever'in ay­nasını ne zaman oluşturduğuna bakmakla gerçekleştirilebilir. Sanıyorum, bu gerçekleştirildiğinde ancak, Edip Cansever'in aynasında yansıyan şiir algılanabilecek, boyutları anlaşılabile­cektir. Yoksa Edip Cansever'le buluştuğu için sevinen Türk­çenin sevincini anlamak olanaksızlaşacaktır. Oysa kavranılma­sı gereken budur. Çünkü dönüştürücü olan budur.”

Gerçekte sentezci bir yaklaşım geliştirmiş olan Ahmet Hamdi Tanpınar, son yıllarda bir uygarlık çatışmasının kıyamet peygamberi haline getirildi. Tahir Abacı, bu kitapta toplanan yazılarında onun eserlerini gerçekçilik açısından irdeliyor. Tanpınar’ın romanlarında gerçeklik ile kurgu farkları, tarihi olgularla kesişme noktaları, roman kişilerinin kimlikleri, soyları sopları, doğum ölüm tarihleri, yaşadıkları mekanlar, müzikle ilişkileri, ayrıca Tanpınar’ın şiiri titiz bir irdelemeden geçiriliyor ve eleştirel çözümlemeler yapılıyor.

Kitapta Tanpınar’ın romanlarındaki kişileri saptanabilmiş doğum ölüm tarihleriyle birlikte gösteren ayrıntılı soyağacı çizelgeleri, romanlara konu olan semtin özel olarak hazırlanmış haritası ve fotoğraflar da yer almaktadır. Gerçeklik Açısından Ahmet Hamdi Tanpınar, Tanpınar’ın dünyasına girmek için benzersiz bir başvuru kitabıdır.

"Dahiler ve Aşkları" ile "Tarihi Liderler ve Aşkları" kitaplarıyla çok kapsamlı çalışmalara imza atan Özcan Erdoğan, kolektif yeni bir çalışma ile aşkın o gizemli ve derin izini sürmeye devam ediyor. Bu kitapta Türk ve dünya yazınından önemli yazar, şair ve düşünürlerin aşk hakkındaki düşünceleri bir araya getiriliyor. Kitapta yer alan isimler:

Türk Yazınından… Enis Batur, Afşar Timuçin, Erdal Atabek, küçük İskender, Tahir Abacı, Ahmet İnam, Ahmet Altan, Cezmi Ersöz, Şükrü Erbaş, Sevin Okyay, Veysel Çolak, Sina Akyol, Halim Şafak, Haydar Ergülen, Bâki Ayhan T., Bahadır Gülmez, Yusuf Alper, Hayati Baki, Çiğdem Sezer, Asuman Susam, Nalan Barbarosoğlu, İsmail Mert Başat, Mustafa Bayram Mısır, Abdullah Şevki, Mehmet Akay, Hüseyin Alemdar, A.Galip, Ali Murat İrat, Gonca Özmen, Adil İzci, Makbule Aras, Onur Caymaz, Melih Ergen, Şakir Özüdoğru, Figen Abacı, Ertuğrul Meşe, Çağrı Mert Bakırcı, H.Tuğrul Atasoy, Can H. Türker.

Dünya Yazınından… Hz.Süleyman, Platon, İbn Hazm, Mevlana Celâleddin Rumi, Michel de Montaigne, Francis Bacon, William Shakespeare, René Decartes, Johann Wolfgang Von Goethe, Stendhal, Arthur Schopenhauer, Alphonse de Lamartine, Honoré de Balzac, Victor Hugo, Karl Marks, Friedrich Engels, Lev Tolstoy, Mark Twain, Friedrich Wilhelm Nietzsche, Oscar Wilde, Sigmund Freud, Emma Goldman, Bertrand Russell, Thomas Mann, Jack London, Halil Cibran, John Steinbeck, Simone de Beauvoir, Albert Camus.

Tahir Abacı, hikayeleri, romanları, deneme ve incelemeleriyle "1970 kuşağının en üretken kalemlerinden biri" olarak kabul edildi. Ancak o her şeyden önce şair ve Ruh Gibi onun altıncı (seçme şiirler toplamı Zamanın Yüreğindeki Gece eklenirse, yedinci) şiir kitabı.  "Ruh gibi" dolaşan bir öznenin, ruhunda iz bırakmış her şeyi "bir bir, gerisin geri" anımsayan, özleyen ve isteyen seslenişlerinin toplamı...