İmaj Yayıncılık

Bu kitabın amacı, sosyolojiyi hem öğrencilerime hem de sıradan okuyucuya tanıtmaya çalışmak, sosyolojinin ne kadar eşsiz ve önemli bir bilim dalı olduğunu ortaya koymak … değil. Bu kitap çok ulvi bir amaç veya entelektüel bir derinlik ve tartışma ortaya koymak amacıyla yazılmadı. Bu kitap aslında sosyoloji dersi için hazırlanan ders notlarının bir kısmının bir araya getirilmiş, üzerinde çok fazla işçilik de yapılmayan ham halidir. Bu ders notlarını ileri bir tarihte kitaplaştırmayı düşünüyordum ancak kafamdaki kitabı yazamayacağımı en azından şimdilik anladım. Öyleyse bu ders notlarını niye bir araya getirdim ya da bu kitap niye var? Bu kitap, öğrencilerin “hocam ders notunu ne zaman mail atacaksınız?” veya “hocam notları hangi fotokopiciye bırakacaksınız”, veya “hocam fotokopici altları silik çekmiş bu yüzden soruyu cevaplayamadım”, yahut “fotokopici sayfayı eksik çekmiş ordan sormuşsunuz”… gibi bahanelerden ve cevap yazma zorunluluğundan kurtulmak için yazıldı. Ayrıca kitap basılırsa eksiklikleri görüp, ikinci baskıda o utançla kendi kendimi tetikler, eklemeler yaparak daha da olgunlaştırılmış bir kitabı ortaya koyabilirim diye düşündüm. Kitabı okuyan işinin ehli sosyologlar birçok başlığın eksik ve bazı bölümlerin de yetersiz olduğunu hemen farkedeceklerdir. Bunun sebebi intihal gibi etik bir sorunla karşılaşmamak için o bölümlerle ilgili ders notlarımı henüz kitap olarak basılabilir hale getiremeyişimdir.

Bu kitap bütün kusurlarının, eksikliklerinin çözümünü bir devrime pardon ikinci baskıya tehir eden bir yaklaşımla yazılmıştır, bu yüzden bütün kusurlar kitabın yazıldığı ortam, yazarın ruh hali ve notların yazılma gayesiyle ilgilidir, haliyle kitabın bu kusurlarda bir günahı yoktur.

Kitabı bir an önce yazmam için bana destek olan değerli hocalarım Prof. Dr. Hikmet Kavruk’a ve kitabın nasıl olması gerektiğine dair yönlendirmeler yapan değerli dostum Prof. Dr. Nail Öztaş’a teşekkür ederim. Nail hocamın biçim ve içerikle ilgili yönlendirmeleri olmasaydı muhtemelen bu kitap hala masa üstünde fotokopi olarak duracaktı. Değerli hocam ve ağabeyim Prof. Dr. Serdar Sağlam’a yazdığı bölüm ve karikatürlerini kullanma izni verdiği için çok teşekkür ederim. Değerli Araştırma Görevlisi Süleyman Sıdal’a müsveddelerin bir kısmını düzelttiği için çok teşekkür ederim, neyse ki diğer kısımları ondan kurtardık(!) yoksa yazdığımız bölümleri bize yeniden yazdıracaktı:) Bu yüzden hatalar ve eksiklikler onunla değil doğrudan benimle ilgilidir. Son olarak her kitapta tasarım ve mizanpaj sonrası bizi çıkarttığı işle heyecanlandıran değerli yayıncımız Mehmet Ali Erdem’e emeği ve dostluğu için teşekkür ederim.

Tevfik Erdem

Pazarlama kavramı bir işletme fonksiyonu olmasının yanı sıra, yaşamın da ayrılmaz bir parçasıdır. Pazarlama bu yönüyle sadece işletmeler tarafından gerçekleştirilen bir faaliyet değil, kar amacı gütmeyen kurumlar tarafından hatta şahıslar tarafından uygulanan bir kavramdır.

Günümüzde her noktada bir pazarlama eylemi ile karşılaşmaktayız. İşyerleri nasıl vitrinlerini süsleyip püsleyerek kendini pazarlıyorsa, biz insanlarda kılık kıyafetimize, makyajımıza dikkat ederek aslında kendimizle ilgili bir pazarlama çalışması yapmaktayız.

Kar amacı güden işletmeler ve kar amacı gütmeyen kurumlar tarafından gerçekleştirilen pazarlamada, dikkat çeken nesne üründür. Bu ürün de mal ve/veya hizmetlerden oluşmaktadır. Mal ürünün somutluk egemen olan tarafı iken; hizmet soyutluğun egemen olduğu performanslardır. Mal pazarlamanın açıklanmasında McCarthy’nin 4 P’si kullanılırken; hizmet pazarlamada bu P’ler genişletilerek 8’e çıkartılmaktadır.

İran azerbaycanı Tedkik Raporu 92 sayfalık Osmanlıca metindir. Türkiye Cumhuriyeti Erkanıharbiyeiumumiye Riyaseti İstihbarat Şubesi tarafından 1927 yılında ankara’da Erkanıharbiyeiumumiye Matbaasında bastırılmıştır. İstihbarat Şubesi tarafından “mahrem ve hizmete mahsus” ibaresiyle yayınlanmıştır. Kitabın mahiyeti itibariyle gizli olması nedeniyle kitapta yazarından söz edilmemesi tabidir. ancak kitabın İstanbul Büyükşehir Belediyesi atatürk Kitaplığındaki katalog bilgilerinde yazarının Hüsamettin Tuğaç olduğu kaydı bulunmaktadır. Tuğaç raporu yazdığı dönemde Genelkurmay Haberalma/İstihbarat Dairesinde Binbaşı rütbesinde bir görevlidir. Raporda İran azerbaycanı siyasi, tarihi, iktisadi, içtimai, kültürel yönleriyle ele alınmıştır. Bu kapsamda dağları, ovaları, suları, ulaşımı; mülki taksimatı ve şehirleri; nüfus, milliyet ve mezhep özellikleri; toplumsal, ticari ve idari durumu; bölge halkının İran Hükûmetine ve Türkiye’ye karşı duyguları; bölgede yabancıların iktisadi, siyasi ve eğitim teşkilatları; azerbaycan’da ve Türkiye hududunda İran’ın askeri teşkilat ve vaziyeti; Türkiye hududunda istihbarat ve casusluk işleri; hudutta eşkıyalığın nedenleri ve bunları önlemek için neler yapılabileceği ve geçici hudut başlıklarını içeren bir rapor hazırlanmıştır. Rapor 1927 yılında basılmıştır. Raporda verilen bilgilerden, Türk-Rus antlaşmasından (1921 Moskova antlaşması) beş sene sonra ifadesi gibi, raporun 1926’ların sonlarına doğru yazıldığı ancak baskısının 1927 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.

Tarihsel ve siyasi yönden raporun önemli taraflarından biri İran azerbaycanı’nın Türk-İran hududunda yer alması nedeniyle, 1920’lerin ortalarından 1930’ların ortalarına kadar yaklaşık 10 yıl Türk-İran ilişkilerini olumsuz etkileyen sınırdaki aşiretler ve bunların eşkıyalık hareketleriyle ilgili ayrıntılı bilgilere ve çözüm önerilerine yer verilmiş olmasıdır. Bölge fiziki, iktisadi, etnografi, siyasi ve tarihi açıdan ele alınmıştır. İstihbarat amaçlı hazırlandığı için oldukça mahrem ve stratejik bilgiler ihtiva etmektedir. Raporun latinizasyonunun ve analizinin Türkiye-İran İlişkileri ile İran azerbaycan’ı hakkında yapılacak çalışmalarda kolaylık sağlayacağına inanılmaktadır. ayrıca kitap gerek uluslararası gerek bölgesel iktisadi analizler için tarihi veriler sunmaktadır. Dönemin ekonomik şartlarını tespit ve mukayeseler bakımından bu veriler araştırmacılar için önem taşımaktadır.

Raporun istihbarat amaçlı olarak gizlilik kaydıyla hazırlanması ve basılması propaganda amacının güdülmediği birçok yerde Türkiye ile ilgili olumsuz bazı değerlendirmeleri de bulundurduğu tespit edilmiştir. Örneğin Türk askerinin maddi yoksunluğu ve görev ihmalleri sıralanırken merkezi hükümetin ticari uygulamaları eleştirilmiş ve uzun dönemde ülkeye zarar verileceği üzerinde durulmuştur. Bu nedenle yerli ve yabancı araştırmacılar için objektif bilgileri içermesi açısından önemlidir.

İki bölümden oluşan bu kitabın birinci bölümünde İran azerbayacanı Tedkik Raporunun latinize edilmiştir. İkinci bölümde sırasıyla raporun tarihsel-siyasi ve iktisadi analizi gerçekleştirilmiştir. Latinizasyonun ortak yapıldığı bu çalışmada tarihsel ve siyasi analiz Doç. Dr. Ersin Müezzinoğlu tarafından, iktisadi analiz ise Doç. Dr. Hüseyin Karamelikli tarafından yapılmıştır.

Raporun önemini takdir edip bizleri bu kitap projesine yönlendiren Doç. Dr. Ali Asker’e, kitabın ikinci bölümünü okuyup öneri ve eleştirileriyle katkıda bulunan Dr. Öğr. Üyesi Ali Başaran’a müteşekkiriz. Son olarak kitabın baskısını gerçekleştiren İmaj Yayınevine teşekkür ederiz.

Karabük/2018
-Ersin Müezzinoğlu
-Hüseyin Karamelikli

Suyun yaşamın kaynağı ve temel ihtiyaç maddesi olarak önemi tartışılmaz. Dünya üzerindeki sınıraşan sulardan içme suyu ve sulamadan sanayide kullanma, tarımsal üretim ve gıda güvenliğinden güç santralleri ve enerji güvenliğine, sürdürülebilir kalkınmaya kadar çok geniş bir bağlamda yer alan amaçlar doğrultusunda yararlanılmaktadır.

Suyun vazgeçilmezliği aynı zamanda paylaşımı da beraberinde getirmektedir.

Bu çalışmada da su diplomasisi uluslararası ilişkiler boyutuyla incelenecektir. Bu çerçevede, devletler arasında işbirliği ve çatışmanın önlenmesi bağlamında yürütülen diplomasi ve bu diplomasiye uygulanacak uluslararası normların araştırılması amaçlanmaktadır.

Bu noktadaki öncelik uluslararası alanda önemi son yıllarda giderek artan, görece yeni bir kavram olan su diplomasisinin anlamlandırılması ve anlaşılması doğrultusunda bir başlangıç yapılabilmesini olanaklı kılmaktır.

Küresel bir dünyanın basit ve indirgenmiş iktisadi modellerle açıklanması mümkün değildir. Genel iktisat, günümüz koşullarını kavratacak ve küresel gelişmeleri anlamak ve yorumlamak için gerekli altyapıyı sunacak eksenden uzaklaşmaya başladığı noktada ekonofizik, kuantum ekonomisi, ağ ekonomileri, davranışsal ekonomi gibi disiplinlerarası alanlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Tüm bu alanlara dokunan karmaşıklık ekonomisi ise birçok birimden oluşan güncel ekonomilerin karmaşık yapılarını anlama, analiz etme ve yorumlama imkânlarını sunmuştur. Bu kitap, temel düzeyde karmaşıklık ekonomisine ve karmaşıklık ekonomisi ile ilgili alanlara dair okuma yapmak isteyenlere kaynak olması için yazılmıştır. Şüphesiz alan oldukça geniş ve bir kitaba sığdırılamayacak kadar ayrıntılıdır. Ancak bu kitabı kaleme almamdaki temel amaçlarımdan biri, Türkiye’de henüz fazla tartışma alanı bulmayan bu alanı ilgili alt alan ve kavramlarıyla birlikte, konuya giriş niteliğinde anlatmaktır.

Kitabı yazma süreci aslında oldukça uzun sürdü diyebilirim. Doktora tezimin yazım sürecinden bu yana ağırlıklı olarak bilgi ekonomisi, yüksek teknolojili endüstriler, yenilikler, ağ ekonomileri gibi alanlarda araştırmalar yaptım. Öğretim üyesi olarak üniversitemde ders vermeye başladığım dönemden itibaren ise yine bu alanlarda dersler verdim. Ders verme süreci aynı zamanda bir öğrenme süreci de olduğundan söz konusu alanlardaki araştırmalarım artarak devam etti. Bu araştırmalar zamanla beni Ekonomik Karmaşıklık Teorisi’ne ulaştırdı. Araştırmalarım sonucunda edindiğim bilgiler ve gerek öğrencilerimden gerekse de meslektaşlarımdan aldığım geribildirimler bu kitabı yazma fikrini geliştirmeme neden oldu. Ancak şüphesiz tüm bu süreç oldukça yoğun geçti. Sürekli okuduğum, araştırdığım, yazdığım ve ders verdiğim tüm bu seneler boyunca bana daima manevi destek sunan ve cesaretlendiren annem, babam ve eşime teşekkürü borç bilirim. Çocuklarım Azra, Mustafa ve Ahmet’in varlıkları ise daima bana güç ve geleceğe dair umut verdi. Dünyanın bilimle ve sanatla daha güzel bir yer olacağına inanıyor ve çocuklarım ve tüm çocuklar için daha güzel bir dünya yaratma ümidiyle okyanusa bir damla bırakıyorum. Daha çok araştıralım, okuyalım, düşünelim, üretelim diye... Keyifli okumalar dilerim.

-Doç. Dr. Burcu Türkcan

Kasım 2018 - İzmir

Mülteciler konusu dünyanın gündeminden düşecek gibi değil. Nasıl gündem dışı kalsın ki! Medyada, özgürlüğe kaçmak mecburiyetinde kalan bu insanların her gün ölüm haberlerini veriyor; biz de, çaresizliklerini gözlerimizle görüyor ve sadece “izliyoruz.” Mülteciler konusu, biz hukukçular için yeni bir çalışma alanı olması sebebiyle ilgimize mazhar olmakta. Amma velakin, hukukun soğuk koridorlarında laborantlar gibi kayıtsızlıkla konuyu ele alıyor, sadece teknik olarak inceliyoruz. Bu metin onlardan değil! Aksine kapağı bile öyle olmadığını haykırıyor. Cansız küçük bedeni sahile vurmuş Aylan’ı hiç unutmayalım diye özellikle seçti Gökçe kapağı. Çünkü Aylan’ı unutmamak ve özellikle de hatırlamak varlığımızın en önemli parçasını, bizi var eden şeyi de tekrar sorgulamamızı sağlıyor: vicdanımızı…

Bu monografi, akademik olduğu kadar vicdanen de görevini ifa etmektedir. “Kapımızdaki yabancıları”, deyim Zygmunt Bauman’a aittir, insan haklarının kıyısından çekip almamız gerektiğini metin altında hafızalarımıza kazımak istemektedir. Biz hukukçular iyi insanlar değiliz. Cennete giden pis kokuların müsebbipleriyiz çünkü. Ama iyileşebiliriz. Le Guin’in Omelas’ı Bırakıp Gidenler hikayesindeki gibi, bütün kötülükleri görmezden gelerek ya da bile isteye ona dahil olarak var olmak zorunda değiliz. Başka bir alternatifin daha var olduğunu biliyoruz: işte bu monografi o alternatifin izini sürüyor; ne Omelas’ı bırakıp gidenlerden ne de ezberini bozmayıp güvenli hayatına devam edenlerden oluyor, olmaya çalışıyor.

Devletin sürekliliği, temelde siyasi iktidarın aşkınlaşması ve toplumdan sıyrılmasına yönelik temellendirmelerden soyut devlet kişiliğine uzanan bir değişim ve dönüşüm sürecini irdelemeyi amaçlıyor. Bu yüzden günümüzde hükümetlerin uyguladığı istikrar programlarından ziyade Orta Çağ Avrupası ağırlıklı olarak tarihsel süreçteki farklı hukuk ve siyaset teorilerini ele alıyor. Bu bağlamda tarihselci bir metodu izleyerek süreklileştirmeyle ilgili kavramların açıklanması ve bu kavramların modern devlete kadarki dönüşümlerini sergileme çabası da sayılmalıdır. Fakat esas amaç dönüşüme neden olan etkenlerden ziyade, farklı yollarla ulaşılan aynı ortak amacı, yani devleti sürekli kılma amacını tespit etmekti. Kuşkusuz aynı zamanda kutsal bir varlık addedilen bir kral ile bugün hayatımızın her alanına nüfuz etmiş bulunan soyut devlet kişiliği birbirlerinden oldukça farklı yöneten-yönetilen ilişkisi doğurmuştur. Tebaa ile vatandaşın siyasi iktidarla olan ilişkisinin sürdürülmesine yönelik farklı temellendirmelerin farklı sonuçlar doğurması kaçınılmazdır. Ancak temelde amaç aynıdır; bir siyasi iktidarın varlığını garanti altına almak ve boşluk ihtimalinden, bozulmadan ve kaostan kaçmak.

Bu çalışma, çoktan seçmeli sınavlardaki yanıt seçeneklerinde ‘ç’ harfinin neden kullanılmadığına dair bir sorgulamayla başladı. Ülkemizin Anayasasında dahi harfle numaralandırmada Türkçeye özgü harflerin atlanarak bir yabancı dilin harflerine uygun numaralandırma yapıldığını farkettiğimizde “öğrenciler ‘c’ ile ‘ç’yi karıştırabilir” ya da “uluslararası numaralandırma sistemi böyle olduğu için” şeklindeki açıklamaların mantıksızlığı daha çok ortaya çıkmaya başladı. Çünkü ilkokul öğrencileri bile bir yabancı dilde küçük harfle ‘i’, büyük harfle ‘I’ yazma konusunda sıkıntı çekiyor görünmüyorlardı.

Diğer taraftan, yıllar önce öğrencilerimizi Türkçe karşılığı varsa yabancı sözcük kullanmama konusunda özen göstermeye teşvik ederken artık Türkçe sözcükleri doğru ve dilbilgisi kurallarına uygun kullanmaları için çaba sarfediyoruz. Özne yüklem uyumsuzlukları, bağlaç ve noktalama işaretlerinin kullanımındaki gözardı edilemeyecek yanlışlıklar, sözcük dağarcığının zayıflığı, sözcüklerin yanlış yazılması ya da anlamlarının bilinmemesi kimileri için “Türkçe onun yabancı dili mi?” diye düşündürecek ölçüye varıyor. Bir yabancı dilde metin yazarken başka bir dilden sözcükler kullanmadıkları, örneğin İngilizce bir metin yazarken içinde Türkçe ya da Çince sözcükler geçirmedikleri halde Türkçe metinlerde yabancı sözcük kullanmayı sakıncalı görmediklerini aksine çoğunun bunu neredeyse doğal olarak yaptığını, bir kısmının da bilgili olmayla bağdaştırdığını gözlemliyoruz. Türkçe metinlerde kullanılan yabancı sözcüklerin ağırlıklı olarak İngilizce kökenli olması, zihinsel ve maddi üretim dengesizliğiyle ortaya çıkan ilişkinin doğal bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Bu ilişkinin, bir tarafın üretme, diğer tarafın tüketme konusunda ağırlıklı rol üstlendiği bir bağımlılık ilişkisi olduğunu kabul etmemek, mevcut durumun daha da güçlenip gelişeceği bir sürece; bağımlı olmaya göz yummak ve bu durumu kabul etmek anlamına geliyor.

‘Ç’ harfi ile başlayan sorgulama, dili bozarak düşünce üretimini de sakatlamaya yönelik bir “Usbozumu”nu anlamamızı sağladı. Değerli çalışma arkadaşımız Murat Varlı dilbilim konusundaki birikimi ile bu çalışmada bize içtenlikle destek verdi. Özenli okumaları ve önerileriyle yanımızda olan sevgili Murat Varlı’ya katkıları ve dostluğu için çok teşekkür ediyoruz.

Bu kitapta, Avrupa Birliği’nin ilk ve en önemli ortak politikası olan Ortak Tarım Politikası’nda kaydedilen tarihsel reformlar ve bu reformların doğurduğu sonuçlar incelenmiştir. Çalışmada genel olarak 1960-2010 yıllarının kapsadığı yarım yüzyıllık sürecin alt dönemlerine ait göstergeler mercek altına alınmıştır. Bu nedenle, yoğunlukla 2008 küresel finans krizi ve 2010 Avrupa bütçe krizi öncesi sürecin niteliklerini taşıyan inceleme döneminde, Avrupa Birliği’nin tarım politikalarındaki değişimin nedenselliğini ortaya koymak açısından, Birliğin tarımsal yapısı ve tarımın Birlik ekonomisindeki yeri, yine söz konusu döneme dair istatistiki verilerin yardımıyla incelenmiştir.

Merkez bankacılığı, merkez bankalarının belli tarihsel dönemlere ve iktisadî koşullara denk gelen politika yürütme biçimlerine ait geniş bir kavram olarak ele alınabilir. Bu bağlamda günümüz merkez bankacılığını, tarihsel olarak 1970’ler sonrasına denk gelen modern merkez bankacılığı olarak adlandırmak mümkündür.

Merkez bankalarının para politikasını yürütme biçimleri, bu politikaların etkileri ve bu politikalara yönelik eleştiriler, geçmişte olduğu gibi günümüzde de ilgili literatürde önemli bir yere sahiptir. Dolayısıyla bu çalışmanın da ilgi alanı merkez bankacılığıdır ve odaklandığı dönem günümüz modern merkez bankacılığı dönemidir.

Çalışmanın temel amacı, modern merkez bankacılığını; içinde bulunduğu dönemin temel özellikleri, dayandığı teorik kavramlar ve iktisadî yaklaşımlar bağlamında ele alarak, mevcut anlayışa yöneltilen eleştirileri, özellikle Post Keynesyenler’in bakış açısından hareketle ortaya koymaktır. Günümüz merkez bankacılığı pratiklerinin politik etkilerinin olmadığına, tamamen belli model ve tekniklere dayalı olarak ve yalnızca fiyat istikrarı odaklı sonuçları olacağına dair varılan uzlaşı ve küresel finans krizi gibi büyük bir krizin bile yalnızca para politikası yoluyla çözümlenebileceğine dair uygulamalar bu çalışmanın motivasyonunun arka planını oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın temel motivasyonu, “başka bir merkez bankacılığı anlayışı mümkün müdür?” sorusuna yanıt aramaktır.

Çalışma, Türkçe ve İngilizce ilgili literatürün taranmasına dayanmaktadır. Bu amaçla çalışmayla ilgili olarak çok sayıda makale, rapor, tez, çalışma tebliği, bildiri ve kitaptan yararlanılmıştır. Çalışmanın ele alınışında, pek çok çalışmadan zaman zaman doğrudan alıntı yoluyla yararlanılmış ve doğrudan alıntılar tırnak içinde ve italik karakter kullanılarak belirtilmiştir. Buna ek olarak çalışmada yararlanılan kaynaklardan bazıları bu çalışmanın yazarının, tek ya da ortak yazarlı çalışmalarından oluşmaktadır. Yazarın özellikle Post Keynesyenlerle ilgili ortak yazarlı çalışmasından yararlanılırken, doğrudan alıntı yapılmasının en önemli nedeni, ilgili çalışmanın, Post Keynesyenler’in döviz kurlarına ve sermaye hareketlerine ilişkin görüşlerini Türkçe literatürde bu kapsamda ele alan temel çalışma olması nedeniyledir.

Çalışmanın alternatif merkez bankacılığı arayışlarına katkıda bulunması beklenmekle birlikte, özellikle Post Keynesyen iktisadın para ve para politikasına ilişkin görüşlerinin, Türkçe literatürdeki ilgili çalışmalarla birlikte bir bütünlük sağlaması umulmaktadır. Post Keynesyen iktisada yönelik ilginin ve çalışmaların Türkçe literatürde artmaya başlaması, iktisadın çoğulculuğunun ve zenginliğinin ortaya konması açısından da önemlidir.

Çalışmada özellikle Post Keynesyenler’in para arzının içselliği, sermaye hareketleri, döviz kurları, merkez bankası bağımsızlığı, enflasyon hedeflemesi ve faiz kurallarına ilişkin görüşleri, bu çalışmanın kapsamı ölçüsünde ele alınmış, dolayısıyla çok zengin tartışmalara temel oluşturabilecek değerlendirme ve temel kaynaklara yer verilmiştir. Bu nedenle çalışmadan beklenen bir başka katkı da, merkez bankası politikalarını ve alternatiflerini ele alacak, ya da Post Keynesyenler’in ilgili konulardaki görüşlerini inceleyecek başka çalışmalara vesile olabilmesidir.

Her çalışmada olabilecek olası hata ve eksikliklerin giderilmesi adına, okuyuculardan gelecek her türlü eleştiri ve katkı son derece önemli ve değerlidir. Dolayısıyla ana akım iktisatla birlikte Post Keynesyenler’i merkeze koyan bu çalışmanın, bu alanda araştırma yapanlar başta olmak üzere ilgi duyan herkese yararlı olması dileğiyle…

- Dr. Aylin Abuk Duygulu

İzmir, Temmuz 2018

Türk Miras Hukuku, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku kitaplarından sonra gelen üçüncü kitabını oluşturmaktadır.

Sorulu-Cevaplı, Türk Miras Hukuku, başlıklı bu kitapta; kişilerin ölümü veya gaipliğine karar verilmesi durumlarında, onların milyonların üstündeki malvarlıklarının yasal hükümler gereğince en yakınlarına ve mirasbırakanın tasarruf serbestisi uyarınca yaptığı ölüme bağlı tasarrufları ile başkalarına geçişini sağlayan kurum ve kurallarla ilgili ayrıntılı soru ve cevaplar yer almaktadır.

Miras Hukukunun can damarları ve çekirdeğini oluşturan sorular ve cevaplar gerekli olduğu ölçüde hesaplar, şekilli olarak takdim edilmiş ve kaleme alınmıştır.

Sorulu-Cevaplı, Türk Miras Hukuku adlı bu kitap, hukuk fakültelerinin dördüncü sınıfında, Siyasal Bilgiler Fakültesi ile İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin üçüncü sınıflarında okutulan konuların temel bilgilerini özlü biçimde, kısa sürede tekrarlamak, gözden geçirmek ve hatırlamak için yazılmış ve kaleme alınmıştır.

Sorulu-Cevaplı, Türk Miras Hukuku kitabımın tüm hukuk öğrencileri ile programlarında Miras Hukuku dersleri bulunan diğer fakültelerin öğrencilerine, tüm hukuk topluluğunun tecrübeli hakim, savcı, avukat, hukuk danışmanlarına, noterlik makamı mensuplarına faydalı olacağına inanıyor ve ümit ediyorum.

Saygılarımla, sunarım.

-Prof. Dr. İbrahim Kaplan

Küreselleşmeye ve neo-liberalizmin fetişizmine yönelik tartışmalara finansal liberalizasyondan yoksulluk sorununa, enerjiden ve göç konusuna kadar uzanan bir perspektifte katkıda bulunmayı amaç edinen bu kitap özellikle yakın geçmişte ve günümüzde küreselleşmenin sosyo - ekonomik ve çevresel bağlamda yol açtığı yıkımı, 21.Yüzyılın büyük krizinin yarattığı etkileri ve sonrasındaki politika tercihlerini inceleyerek bu politika tercihlerinin olası sonuçlarını ortaya koymaya çalışmıştır.

Günümüzde küreselleşmenin ve neo-liberalizmin tahakkümünün nasıl bir döngüsel süreçten geçtiğini gözlemlemek ve dünya ekonomilerinin gelecekteki seyrini farklı düzlemlerde okumak ve irdelemek isteyenlere...

Döviz Kurları, Euro ve Türkiye Ekonomisi

Disiplinlerarası bir akademik çalışmanın ürünü olan bu kitap, son yıllarda önemi artan ve özellikle Türkiye açısından daha çarpıcı ve güncel bir konu haline gelen “döviz kurları” üzerine araştırma yapan öğrencilerin yanı sıra konuya giderek daha fazla ilgi duymaya başlayan genel okuyucuya da hitap etmektedir.

ABD’nin öncülüğünü yaptığı küresel finans kapitalizmi ilk yapılanmasını yine ABD’nin ekonomik ve parasal üstünlüğünün bir fonksiyonu olan Bretton Woods Sistemi’yle oluşturmuştur. Bu sistemin belirlediği ilkeler, İkinci Dünya Savaşı’nın son yılından yüzyılın son çeyreğine kadar yaklaşık otuz yıl boyunca Amerikan Dolar’ının küresel düzeydeki mutlak egemenliğinin ve senyoraj gelirlerinin sigortası olmuştur. Bretton Woods Sistemi’nin çöküşünden 20. Yüzyıl’ın sonuna kadar olan tarihsel dönemeçte ise bilgi ve iletişim teknolojilerinde kaydedilen sıçramalı gelişimle desteklenen küreselleşme süreci, modern dünyayı ve toplumları yeniden biçimlendirirken, ekonomik faaliyetler üzerinde de dönüştürücü bir rol oynamıştır.

Dünya genelindeki ekonomik karar ve politikalar büyük ölçüde çokuluslu şirketlerin ve IMF, DB, DTÖ gibi yine ABD’nin baskın ve belirleyici olduğu küresel sermayenin karar mercilerinin etki ve denetimine girmiştir. Öte yandan küreselleşme, ulus-ötesi pratiklerin işleyişine uygun ekonomik sistem ve politika tercihlerini ön plana çıkarmıştır.

Küreselleşmenin asli unsuru olan finansal liberalizasyon ile birlikte finansal ilişkiler, akım değişkenlerinden (ticari akımlardan) daha çok stok değişkenlerinin (sermaye akımlarının) ağırlık merkezini oluşturduğu etkiyle şekillenmeye başlamıştır. Döviz kurlarının belirlenmesinde de esnek sistemlerin tercihini koşullandıran bu etki, kur hareketlerine daha sık değişim ve daha fazla belirsizlik olarak yansımıştır. Böylece döviz kurlarının ve döviz kuru politikalarının önemi giderek artmıştır. Bu kitabın birinci bölümü de bu çerçevede döviz kurunun ve döviz kuru değişmelerinin kavramsal analizine ayrılmıştır.

Aynı tarihsel dönemeçte Avrupa’da parasal birliği hedefleyen ekonomik bütünleşme girişimleri yoğunlaşmıştır. Bu doğrultuda, Avrupa’nın bütünleşme adımları da büyük ölçüde ABD’nin çıkarlarından ve uluslararası üstünlüğünden etkilenerek hızlanmıştır. Avrupa’nın ekonomik ve politik ağırlığının artırılması için dünya sisteminin çift kutuplu olduğu dönemde başlayan ve olgunlaşan ekonomik bütünleşme çabaları aşamalı olarak ilerlemiş ve yeni yüzyılın eşiğinde parasal birlik düzeyine erişmiştir. Böylece Euro, AB bütünleşmesini bir üst aşamaya taşıyarak yarattığı bölgesel etki kadar, Amerikan Doları’nın mutlak hegemonyasını sınırlayabilecek küresel bir potansiyel de ortaya koymuştur.

Siyasi kutuplu bir dünya geride kalırken, Euro’nun küresel düzeyde Dolar’a rakip oluşu ve Japon Yeni’nin rezerv para işlevini tam olarak yerine getiremediği de dikkate alındığında, finansal anlamda çift kutuplu bir dünya oluşmuştur. Öte yandan Euro deneyimi, AB’nin ekonomik ve politik boyutlu birçok eksikliğini açığa çıkarmıştır. Kitabın ikinci bölümü bu noktalardan hareketle Avrupa’nın parasal bütünleşme sürecine ve bu sürecin başarısını sembolize eden Euro’nun küresel düzeydeki konumuna ve etkilerine ayrılmıştır.

Döviz kurlarının ulusal ekonomilerin istikrarı açısından taşıdığı önem, küreselleşmenin doğurduğu etkilerin yanında bölgesel bütünleşmelerin yaygınlaşmasıyla daha da artarken, AB’ye tam üyelik yolunda adaylık statüsü devam eden Türkiye için bu önem, EPB ile olası bir bütünleşmenin ortaya çıkaracağı sonuçlar ve Euro değerindeki değişmelerin ekonomiye etkileri bağlamında ayrıca ön plana çıkmıştır. Kitabın üçüncü ve son bölümünde ise buradan hareketle Euro Alanı’nın ve Euro değerindeki değişmelerin Türkiye ekonomisine etkileri analiz edilmiştir.

Konu Başlıkları

• Döviz Kuru Kavramı

• Döviz Kuru Değişmeleri ve Ekonomi

• Parasal Bütünleşme Kavramı

• Avrupa’da Parasal Birlik ve Euro

• Euro Krizi ve Etkileri

• Euro/Dolar Paritesi ve Diğer Başlıca Para Birimleri/Kurlar

• Euro Değerindeki Değişmelerin Analizi ve Türkiye Ekonomisine Etkileri

İnovasyon: Ekonomik ve Sosyal Eğilimler, disiplinler arası bir perspektifle güncel inovasyon yaklaşımlarını ve ilgili terminolojiyi; iktisat, finans, pazarlama, ekonometri, kamu yönetimi ve spor bilimleri alanlarında ele alan, kavramın teorik arka planını bu bilim dalları açısından irdeleyen ve bu alanlardaki temel tartışma konularıyla ilgilenen okuyucu kitlesini hedef alan bir çalışmadır.

Dr. Enes Emre Başar, 2016 yılında Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Üretim Yönetimi ve Pazarlama Ana Bilim Dalın’ndan doktora derecesi almıştır. Bayburt Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme bölümünde Dr. Öğretim Üyesi olarak çalışmaktadır. Yazarın birçok ulusal ve uluslararası yayın evleri tarafından yayınlanmış kitaplarda editörlükleri ve bilimsel dergilerde yayımlanmış araştırma makaleleri bulunmaktadır. Yazar, bir Ar-Ge ve İnovasyon projesinin yürütücülüğünü yapmaktadır. Ayrıca İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi’nin baş editörlük görevini yürütmektedir.

Dr. Atakan Durmaz, 2017 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalın’ndan doktora derecesi almıştır. Bayburt Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat bölümünde Dr. Öğretim Üyesi olarak çalışmaktadır. Yazarın birçok ulusal ve uluslararası yayınevleri tarafından yayınlanmış kitaplarda bölümleri ve bilimsel dergilerde yayımlanmış araştırma makaleleri bulunmaktadır. Yazar, doktora öğrenimi sırasında Tübitak programı kapsamında 1 yıl süre ile Almanya'nın Duisburg-Essen Üniversitesinde misafir öğretim üyesi olarak araştırmalarda bulunmuştur.

17 Şubat 1926 tarih ve 743 Sayılı Türk Kanuni Medenisini yürürlükten kaldıran, yeni hükümler yanında genel olarak eski metnin maddelerinin sadeleştirilmesi ve konuşulan Türkçe'ye adapte edilmesi niteliğinde olan, 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun dördüncü kitabının 686 ile 1027 maddeleri arasında yer alan kurallar, eşya hukukunu oluşturmaktadır.

Eşya hukuku kuralları, maddi varlıklar olan taşınır ve taşınmaz mallar ve eşyalar üzerinde mülkiyet hakkı, sınırlı ayni haklar, bu hakların türleri, kazanılması, kaybedilmesi, rehin hakları, zilyedlik ve tapu siciline ilişkin konuları düzenlemektedir.

Eşya hukuku, Borçlar Hukukunun genel ve özel hükümleri yanında, özel hukukun tüm dallarına ışık tutan, niteliğine uygun düştüğü ölçüde Kamu hukuku alanlarında da uygulanma imkanı bulunan , maddi varlığı olan eşyalarla ilgili tüm hukukçuların bilmesi ve öğrenmesi gereken ilkeler ile kurumları ihtiva etmektedir.

Hukuk Fakültesi öğrencilerine, altıncı sömester döneminde, üçüncü sınıfta okutulmakta olan Eşya Hukuku derslerinde, kanunun sistematiğinde öngörülen sırasıyla mülkiyet, sınırlı ayni haklar, zilyedlik ve tapu sicili konuları öğretilmektedir.

Hukuk Fakültesi; lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri yanında, avukat stajyerleri, avukatlar, hakim ve savcı adayları, hakim ve savcılar, hukuk danışmanları ve noter mensuplarının Borçlar Hukuku gibi, eşya hukuku, temel bilgilerini öğrenmeleri, kısa sürede tekrar etmeleri ve hatırda tutmaları için, bu Sorulu - Cevaplı Türk Eşya Hukuku kitabını kaleme almış bulunmaktayım.

Sorulu - Cevaplı Türk Eşya Hukuku, kitabının tüm hukuk öğrencileri ile programlarında Eşya Hukuku dersi bulunan diğer fakültelerin öğrencilerine, tüm hukuk camiası mensuplarına faydalı olacağı inanç ve ümidini taşımaktayım.

Saygılarımla, sunarım.

Prof. Dr. İbrahim KAPLAN

15 Mart 2018

Siyasal davranış, önemi günden güne artan ve birçok araştırmada farklı yönleriyle ele alınmış bir kavramdır. Bu kavram, bireyin siyasal alana dair ortaya koyduğu tutum ve davranışları içermektedir. Kişisel ve çevresel faktörlerle şekillenen bu davranışların, yeni bir siyasal kültürle sonuçlanan göç üzerinden ele alınması fikri çalışmanın başlangıç noktasını oluşturmaktadır. Çalışma, siyasal davranışların tüm yönlerini göç üzerinden bir karşılaştırma yaparak ortaya koymaktadır. Gerek teorik altyapı gerekse uygulama sonuç ve analizleriyle siyasal davranışın anlaşılabilmesi çalışmanın en temel amacıdır. Bu açıdan düşünüldüğünde çalışma, açık ve anlaşılır bir üslupla kaleme alınmaya çalışılmıştır.

Bu çalışmanın hazırlanmasında birçok kişinin manevi desteği bulunmaktadır. Öncelikle doktora eğitimim süresince desteklerini gördüğüm saygıdeğer hocam Doç. Dr. Atila Doğan’a teşekkür ediyorum. Ayrıca, çalışmanın veri toplama sürecinde destek sağlayan sevgili Sibel ve Hüdanur’a, gerek bu çalışma döneminde gerekse hayatımın her anında yanımda bulunan ve desteğini hiç esirgemeyen değerli anne ve babama, kıymetli eşim Şeyma Betül’e çok teşekkür ediyorum.

İsmail Dursunoğlu 5 Ocak 2018