Kırmızı Kedi Yayınevi

Mustafa Kemal, Mustafa İsmet’in komutanlık niteliklerini şöyle anlatmıştı:

“Savaşta bir tümen bir köprüyü geçecektir.

Ben hemen emir verir, köprüyü geçirtirim.

Fevzi Paşa, önce bir tabur asker geçirtir köprüden. Yıkılmazsa tümeni yürütür.

İsmet Paşa’ya gelince, önce köprünün sağlamlık derecesini ölçmeye, ne kadar yüke dayanabileceğini bulmaya çalışır, sonra tümenin ağırlığını hesaplar. Güven duyarsa tümeni köprüden geçirtir.

Ben zamandan kazanır, kazandığım zamandan yararlanmaya çalışırım. Şansım bana gülmezse, işim zordur.

Fevzi Paşa, bir yandan zamandan kazanmak ister, bir yandan da az yitik vermenin yollarını arar.

İsmet Paşa ise hesap adamıdır. Bir tek eri bile ileri sürerken ölçüyü elden bırakmaz. Ama geç de olsa sonunda kazanmasını bilir.”

“Bu notları yazdığım defterlerimi gizlerdim herkesten; belki de utanırdım... Yetmiş yıllık hayatımda kardeş, eş, arkadaş, dost, sevgili, hiç kimse görmedi defterlerimi…

Gizliliği işte ondan... Evet, bir bakıma ruhumun ve hayatımın ‘giz’lerinin defterleri bunlar…”

Yeşilçam’da bir kuşağın en önemli temsilcilerinden biri Ali Özgentürk. At, Hazal, Su da Yanar, Balalayka gibi yönetmenlik koltuğuna oturduğu filmlerle, Atıf Yılmaz’ın Selvi Boylum Al Yazmalım, Yılmaz Güney’in Endişe gibi filmlerinde senaryoları yazmasıyla, dünyada ve Türkiye’de kendine özgü bir sinema dili yaratmış, pek çok festivalde ödül kazanmış bir sanatçı.

Hayatı film gibi denir ya, öyle bir hayat yaşamış

Ali Özgentürk. Sinemacıların yazarlarla, sanatçılarla iç içe olduğu bir dönemde film gibi hayatların da içinden geçmiş.

Gizli Defterlerim Ali Özgentürk’ün anılarıyla, filmlerine dair notları, şiirleri ve mektuplarıyla kendi hayatının kamera arkası!

“Boş garlar, kuzey filmlerini andırır. Belki duygusunda vardır kuzey, ıssızlık, yalnızlık, kar, beyazlık, boşluk... Tren oysa yalnız garları değil, ovaları en çok da, bozkırları, ve karın adeta bir heykel durumu aldığı zamanları, kentleri, yolları doldurur. Beyazperdeyi de ilk trenin doldurduğunu, sinema salonundaki seyircilerin lokomotif üstlerine geliyormuş duygusuyla kaçıştıklarını okurken biraz şaşırmış, ama çokça gülmüşüzdür. Tren garlardan, yollardan sonra en çok öyküleri, romanları, filmleri, şarkıları, türküleri, mektupları doldurdu... (Trenin gelişi gibi cümlenin de gelişi ve gidişi belli. Siz bir zahmet benim yerime cümlenin devamını şöyle yazıverin: En çok da gönlümüzü doldurdu.)”
 
Bilen bilir, Haydar Ergülen’in yazı hayatını en çok trenler, yolculuklar ve Eskişehir doldurur. Belki bu yüzden İnce Tren’deki yazılar da lirik bir demiryolunda ilerlerken, Edip Cansever’in “Vakit vakit incelen vakit” dediği gibi “incelir” ve gönlümüzde kalır.

Bahriye Üçok 1953 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne ilk kadın öğretim üyesi olarak girmişti. Dini çağdaş, gerçekçi ve hoşgörülü bir felsefeyle yorumlayan bir kadın ilahiyatçıydı.

Politikayla uğraştı, milletvekilliği yaptı, gazetelerde köşe yazıları yazdı. Yazılarını her zaman bilimsel ve tarihsel gerçeklerle, hadisler ve ayetlerle destekledi. Kadın haklarının İslam tarihindeki yerinden, iktidar heveslilerinin şeriat özentiliğine kadar bugün ülkemizi tehdit eden ne varsa daha en başından uyarmaya, insanları bilgilendirmeye çalıştı.

Tam da bu yüzden, Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı gibi faili meçhul bir cinayete kurban gitmiş, evine yollanan bir paketin içine yerleştirilmiş bombayla 1990 yılında hayata veda etmişti.

Bahriye Üçok’un gazetelerde çıkmış yazılarını ve makalelerini topladığı Atatürk’ün İzinde Bir Arpa Boyu yeni kuşaklara laikliğin, Atatürk ilkelerinin ve kadın haklarının en olumsuz koşullarda bile nasıl savunulabileceğini en iyi şekilde gösteren kitaplardan biri.

“Adına ‘sanat için sanat’ denen şeyin bencilliği ve boş nedensizliği orada burada o kadar çok eleştirildi ki, o düzeye çıkmaktan başka bir amacı olmayan yazılarımın devrimci ve denge bozucu bir hareketin araçları arasında sayılması benim için küçümsenecek bir ödül değil.”

Claude Simon, 1985’te Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandığında kimilerinin gözünde bu hayra alamet değildi. Ödül töreni adeta bir cenaze merasimiydi. Simon tabutun başında, henüz ayamayanlara neyin öldüğünü açıklıyordu. İşte o konuşma. İki de kısa metin ekledik peşine.

“[Yazarların] en kötü suçları, kitaplarında, tarihsel süreçte kazananlarla işbirliği yapmayıp, aksine kaybedenlerin, anlatacak çok şeyi olduğu halde bir türlü söz alamayanların bir kenarda durduğu yerlerde dolaşmaktan keyif almalarıdır.”

Auschwitz uygarlık tarihinde bir kopuş ve onulmaz bir kırılma noktasıydı. Günter Grass, 1999’da yaptığı Nobel Edebiyat Ödülü konuşmasında, Adorno’nun o ünlü “Auschwitz’ten sonra şiir yazmak barbarcadır” uyarısının etrafından nasıl dolandığını anlatıyor: “Neyse, biz yine de yazdık.”

Sığmıyorum, haziran hızıyla gidiyorum
Vardığım her yere kar yağıyor
Benden yorgun savaş
Ayaklarım kesiliyor yerden
Ayrılıyorum aranızdan, sonunda dışınızdayım

Heykelden taşa. Saramago’nun yıllar sonra kendi yazını ve zanaatına dönüp baktığında gördüğü seyrin veciz bir eğretilemesi. Saramago severlerin, okudukları kitapları yerli yerine oturtabileceği bir çerçeve ya da bir izlek önerisi de diyebiliriz.

Bu kitap Saramago’nun 1998’de Torino Üniversitesi’nde yaptığı “Heykelden Taşa” adlı konuşmayı yine aynı yıl İsveç Akademisi önünde gerçekleştirdiği Nobel Konuşması ile birleştirirken, eşi Pilar’ın başlığın öyküsünü anlattığı sunuşu, Fernando Gómez Aguilera’nın derinlikli analizi, yazarın kendi eliyle kaleme aldığı otobiyografisi ve en sondaki albümle birlikte dört başı mamur bir Saramago haritası çıkarıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan 3 Ağustos 2016’da

Din Şurası’nda yaptığı konuşmada FETÖ/PDY için “aynı menzile giden farklı yollardan biri olarak gördüğümüz bu yapı” tanımlamasını kullanarak “hedef birliği” içinde olduklarını itiraf etmiştir.

AKP iktidarı bu menzile varmak, nihai aşamada demokratik laik parlamenter sistemi değiştirecek anayasal değişikliklerin önünü açmak için FETÖ/PDY ile uzun yıllar suç ortaklığı yapmış ve her adımını “askeri vesayetin sona erdirilmesi ve demokratikleşme” sloganıyla tanımladıkları aşamalı bir plan uygulamaya koymuştur.

Adnancı fuhuş ve şantaj mafyası, FETÖ’nün kumpas kurmak için kullandığı “teknisyen ekibi”dir. Adnancılar FETÖ’ye teknik destek sağlardı; yani kurbanları izlemeye, dinlemeye, sesli ve görüntülü kaydetmeye, haklarında çakma kanıt üretmeye hizmet ederlerdi. Bu hizmetin karşılığında da FETÖ’cü savcı ve yargıçlar, zaman zaman dürüst emniyetçilerin eline düşen Adnan Oktar ile bendelerini kollar, haklarında hasbelkader çıkan mahkumiyet kararlarını Yargıtay’daki FETÖ yapılanması bozar, bazı davaları da zaman aşımına uğratıp çeteyi kurtarırlardı!

Vejetaryenlik Voltaire için gecikmiş bir ilgidir. Kaynağında sağlık sorunları yüzünden yapmak zorunda kaldığı ve bu vesileyle antropolojik, teolojik ve ahlaki yönlerini ele aldığı perhiz olgusu yatar. 1762’den başlayarak bu konuyu farklı eserlerinde düzenli ama dağınık ve dolaylı olarak işler. Vejetaryenlik onun kaleminde en temelde insani bir öğreti, “benzerimiz hayvanları yemeyi yasaklayan hayranlık verici bir yasa”dır.

1929 krizi, her şeyden önce, sanayileşmiş dünyanın hemen her yerinde üretimin tam anlamıyla “çökmesiydi”. Gelişimi ve sonuçları açısından şiddetli ve çelişkili bu olay, Batı dünyasında, öncesi ve sonrasındaki iki dünya savaşında yaşananla kıyaslanabilecek kadar büyük bir gerileme ve tahribat yarattı.

Bu kitap “Büyük Buhran”ın tarihini, nedenlerini, sonuçlarını ele alıyor. Modern kapitalizmin bu travmatik evresinde işleyen mekanizmaları mercek altına alıyor. Sonrasında yaşanan her büyük krizde anılan bir mihenk taşı olarak, günün ivedi sorunlarının yüküyle geriye bakıldığında nasıl algılandığını irdeliyor. Ve 2007-2008’de başlayan yeni büyük dünya kriziyle kısa bir karşılaştırma yaparak sona eriyor.

Mustafa Kemal’in Ordusunda Bir Alman Yüzbaşı

Birinci Dünya Savaşı sonu… Almanya ve Osmanlı İmparatorluğu’nun içinde olduğu İttifak Devletleri yenilmiş… Mağlup devletlere ağır koşullar dayatılıyor…

Baltık cephesinde piyade yüzbaşı olan ve ülkesindeki boyun eğmeyi içine sindiremeyen Hans Tröbst, Türkiye’de Mustafa Kemal liderliğinde bir direniş başlatıldığını duyar. Bu direnişe katılmak üzere Varna üzerinden gizlice İstanbul’a gelir. Burada bulduğu birkaç bağlantı sayesinde Anadolu’ya geçer ve Kurtuluş Savaşı’nın sonuna kadar Anadolu’da kalır.
Tröbst, çeşitli görevlerle köyden köye, cepheden cepheye dolaşır, Lozan Antlaşması’nın imzalandığı gün Türkiye’den ayrılır. Birkaç yıl sonra da Anadolu’da geçirdiği iki yılı kaleme aldığı anıları kitap olarak yayımlanır.

Çok iyi bir gözlemci olan Tröbst’ün anıları, ne bir güzellemedir ne de yergi… Alman yüzbaşı, Anadolu’nun insanını, değişken doğasını, köyleri, kentleri, dönemin yaşam koşullarını güçlü bir anlatımla sergiliyor. Gördüklerini, yaşadıklarını yer yer Homeros, Goethe, Schiller ve diğerlerinden alıntılarla süslerken, işin içine mizah katmayı da ihmal etmiyor.

Tröbst, “Burası, umudunu yitirmeyen ve ulusal varlığı için savaşmayı sürdüren tek ülkeydi, bedeli tamamen yok olmak olsa bile,” dediği Türkiye’nin geleceğini görmüş gibidir:
“İlerleme ile gerileme el ele olmalıydı ve bunun sonucu: “Ne ileriye doğru bir adım mümkün, ne geriye” ve şarkının sonu: Durgunluk! Zavallı Türkiye! Dininizi modernleştirin, Anadolu’da da kadınlarınıza özgürlük tanıyın, o zaman yeniden canlanması için ulusal yaşamınızın önündeki ana engel ortadan kalkacaktır ve o zaman sizin de zamanla ilerleyeceğinize dair en azından umudunuz olacaktır. Şimdiye kadar kazandığınız bütün başarılar, baştaki doğru adam artık başta olmayınca, eninde sonunda çaresiz kendiliğinden körelecektir.”

İsrail’de, Lut Gölü yakınlarında bulunan Ölü Deniz Parşömenleri, tarihin en müthiş gizemlerinden birini, Hz. İsa’nın kimliğinin ve varlığının ardındaki sırrı ortaya koyan bilgiler içermektedir. Çok önemli bir parşömen bulan arkeoloğun öldürülmesinin üzerinden yıllar geçer ve kazılar devam ederken peş peşe ölümler birbirini izler. Parşömenlerde sözü edilen İkinci Mesih’in kim olduğuna ilişkin sırrın çözülmesi dünyadaki dengeleri altüst edebilecektir. Gereğinden fazla şey bilen arkeolog Jack Cane ve Yasmin Green’in peşine uluslararası şebekeler takılınca soluk soluğa bir kovalamaca başlar. Bir ucu Roma’ya ve Vatikan’a, Amerikalı Papa’ya, kardinallere ve din adına çevrilen entrikalara, bir ucu Kudüs’e, İsrail’in Mossad örgütüne, Suriye gizli polisine ve Lut Gölü’nde kazılar yapan arkeologlara dayanan İkinci Mesih, gerilim dolu bir roman.

Ocak 1953. Soğuk Savaş’ın en gergin dönemi. Başkan Eisenhower, Stalin’in akli dengesinin bozulduğuna ilişkin ürkütücü bir istihbarat alır. Daha da kötüsü, SSCB’nin Üçüncü Dünya Savaşı’nı başlatabilecek nükleer bomba programının tamamlanmakta olduğunu öğrenir. Bu haber Eisenhower’ın başkanlık yemin töreninden yalnızca birkaç saat sonra, hiçbir Amerikan başkanının cüret edemeyeceği bir karar almasına neden olacaktır: Stalin’e suikast!
Dünyadaki güç dengesini değiştirecek “Kar Kurdu” Operasyonu’na onay verilmiştir artık. KGB’nin aldığı istihbaratla açığa çıkan bu operasyon Moskova’da bir insan avına dönüşür. Fakat avın ve avcının kim olduğu belli değildir.
“Gerilimli bir aksiyon ve soluksuz okutan müthiş bir heyecan duygusu, ilginç ve düşündürücü bir doruğa ulaşıyor.”

–The Sunday Times

Açılışı 562 yılının sonunda gerçekleşen ve tam 1000 yıl boyunca Hıristiyan dünyasının en büyük ibadethanesi unvanını taşıyan Ayasofya: Yaklaşık 1500 yıllık geçmişi ve ilk günden beri göreni “büyüleyen” ihtişamıyla sadece dini açıdan değil, mimari, siyasi, kültürel ve toplumsal açıdan da benzersiz bir “abide”!

Bütün heybetiyle göğe yükselmesinden on beş yüz yıl sonra, İstanbul’un göbeğinde hala ayakta olan Ayasofya, döneminin en büyük ozanlarından Paulos Silentarios, namı diğer Mabeyinci Pavlos, tarafından bizzat açıldığı gün, yaratıcılarının ona kazandırmak istediği tüm güzellik ve görkemle bezenmiş haliyle, bütün detaylarıyla ve esinleyici bir güçle betimlenmişti.

Belagatteki maharetini sergilerken, ihtişamıyla göreni büyüleyen mabedin yapımında kullanılan malzemelere dair detayları aktarır ve estetik simgeler gibi görünen şeylerin ardında gizlenmiş tanrıbilimsel motifleri de ilk kez dile getiren bir “rehber” esere imza atar Mabeyinci.

Bir yazın geleneği olarak dönemin mimarlık yapıtları için kaleme alınan övgü metinleri arasında “bizim” için en özeli Ayasofya’nın Betimi, Pierre Chuvin’in metnin ve yazarının önemini ortaya koyan önsözü, Samih Rifat’ın Mabeyinci’nin sesini kulaklarımızda çınlatan titiz çevirisi ve kendi objektifinden fotoğraflarıyla…