Kronik Kitap

Selçuklu tarihinin sıra dışı makamı: Vezirlik…

Selçukluların siyasî ve idarî teşkilat yapısı nasıldı? Bu yapıda vezirler nasıl bir öneme sahipti? Selçuklu vezirleri nasıl bir eğitim ve yetiştirilme sürecinden geçerdi? Vezirlerin işlevleri, ayrıcalıkları ve riskleri nelerdi? Selçuklularda vezirlik makamı neden zayıfladı? Selçuklularda sivil idarenin işleyişindeki bozukluklar nelerdi? Sivil ve askeri yapı arasındaki güç ve yetki dengesi nasıl bozuldu? Sivil idarenin etkinliği neden tamamen ortadan kalktı?

Carla L. Klausner’ın Arapça ve Farsça birincil kaynakları kullanarak hazırladığı bu çalışma, genelde devlet teşkilâtı ve özelde ise Tuğrul Bey’in 1055’te Bağdat’a girişinden Irak’ta son taht vârisi 2. Tuğrul’un 1194’deki ölümüne kadar devletin merkez bölgesindeki (Irak ve İran) vezirlik müessesesi hakkında özgün ve derinlikli bilgiler sunma amacı taşıyor.

Batı Asya’da İslamî devlet yönetimi meselesiyle başlayan kitabın ilk bölümünde Selçuklularda merkez ve eyalet yönetimi, ulemânın rolü, kadının işlevi, sultan ve halife arasındaki ilişki derinlemesine inceleniyor. Böylece Selçuklu devlet teşkilatının zayıflıkları ortaya çıkmış oluyor. İkinci bölümde Selçuklu vezirlik makamı tüm teferruatıyla masaya yatırılıyor: İşlevleri, seçimi, eğitimi ve yetiştirilmesi, dinî kökeni, kültürel kökeni, menfaatleri, vezirliğin ayrıcalıkları ve riskleri…

Son bölümdeyse Selçuklu tarihinin en hassas meselelerinden birine değiniliyor: Sultanın manipüle edilmesi ve vezirlik makamının zayıflaması, sivil idarenin işleyişine askerî müdahale.

Selçuklularda Vezirlik: Sivil İdare Üzerine Bir Araştırma (1055-1194), alanının en önemli kitaplarından biri olarak tarihçilerin başucunda yer alacak bir eser…

Kazım Karabekir’in hayatı ve tanıklıkları…

Kâzım Karabekir hayatına ve tanık olduğu olaylara dair neler yazdı? Yazmaya ne zaman başladı? Eğitim hayatı nasıl geçti? Aile yapısı nasıldı? Enver Bey (Paşa) ve Resneli Niyazi birlikte Balkanlarda komitacılara karşı nasıl mücadele etti? Sultan Abdülhamid devrini nasıl anlattı? İşte Türk askerî ve siyasi tarihinin en önemli figürlerinden biri olan Kâzım Karabekir’in kendi kaleminden hayatı…

“Herkesin hayatı, mükemmel bir tarih parçasıdır. Hele çocukların ibret alacağı güzel bir kitaptır. Şahsının ehemmiyetine göre böyle bir kitap bütün vatan evlatlarının da istifade edebileceği hakiki bir rehber olabilir. Ne idik, ne olduk? Mutlak bilinmelidir” şiarını benimseyen Karabekir Paşa, bu eseriyle birlikte 1882-1907 yılları arasındaki süreci, yani yaşamının ilk 25 yılında tanık olduğu her şeyi aktarıyor.
Askerî tarihçi yazar Erhan Çifci’nin editoryal katkılarıyla yayına hazırladığı bu eser, Kâzım Karabekir’in yaşadıklarını yazma sebebiyle başlar, ailesi ve eğitim süreciyle birlikte tanıdığı insanları ve gördüğü şehirleri anlatmasıyla devam eder. Oldukça objektif biçimde ele aldığı konular arasında askerî ve siyasi başarılar kadar başarısızlıklar da geniş yer bulmaktadır. Onun fikirleri günümüzde de önemini korumaktadır ve bazı çıkış yolları için kapı aralamaktadır.

Hayatım, bir paşanın bir imparatorluğun en zor zamanlarını kaydetmesi sebebiyle kaynak niteliği taşımaktadır…

Tarihin büyük Türk'ü: Kanuni Sultan Süleyman…

Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı tarihinin en fazla övgüye ve araştırmaya mazhar olmuş padişahlarından biridir. Batı kaynakları onun büyüklüğünün ve kudretinin farkına çok önceden varmış, onu “muhteşem” ve “büyük” anlamlarına gelen Magnificent, Magnifique, Der Practige, Grand Turc gibi unvanlarla anmıştır.

Yavuz Sultan Selim’in tek oğlu olması sebebiyle şehzadeliğinde hassasiyetle yetiştirilen Süleyman; tahta geçişinden itibaren imparatorluk topraklarını genişletmeyi ve fakat bunu yaparken de adaletten ve devletin gücünden asla taviz vermemeyi önemsemiştir. Bunun için de her göreve işinin ehlinin getirilmesi üzerinde durmuştur. Bu durum hâliyle bazı makamlarda bulunmanın çok fazla risk taşımasına sebep olmuştur ki o dönem halk arasında söylenegelen bir beddua şöyledir: “Sultan Süleyman’a vezir olasın!”

1961’de İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü bünyesinde açılan Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi Kürsüsü’nün kurucusu olup birçok önemli araştırmaya, esere imza atmış olan Prof. Tayyib Gökbilgin’in bu kitabı, Kanuni Sultan Süleyman’ı ve dönemini olaylarıyla, insanlarıyla ve toplumuyla çok özgün bir biçimde aktarıyor. Padişahın tahta çıkışı, İbrahim Paşa’nın vezâreti, Viyana kuşatması, Akdeniz mes’eleleri, Macaristan mes’eleleri ve 1541 seferi, Şehzade Mustafa’nın katli, Süleymaniye Külliyesi’nin açılışı, denizlerde harekât, Sultan Süleyman’ın şahsiyeti ve eserleri, kitabın bölümlerini oluşturuyor.

Kanuni Sultan Süleyman, muhteşem Türk’ün şahsiyetini ve zamanın iklimini akıcı bir dille, tarihi gerçeklere dayanarak ortaya seren bir kaynak kitap…

13. Yüzyılın moğol dünyasını yeniden keşfetmek…

Büyük Moğol istilâsı doğudaki Müslüman dünyasını olduğu kadar, batıdaki Hıristiyan dünyasını da korku içinde bırakmıştı. Moğol orduları Macaristan’ı geçip Adriyatik kıyılarına dayandıklarında, başta Papa olmak üzere tüm Batı dünyası bu tarifsiz istilâ karşısında tedbirler düşünmeye başladı. Moğollarla dostane münasebetler kurmak, yapılacak ilk iş olarak belirlendi.

Moğollarla çeşitli ilişkiler kurmak, onları teferruatıyla tanımayı da sağlayacaktı. Çeşitli tarikatlara mensup rahipler, Papa’nın ve kralların emriyle Moğol dünyasını keşfetmek için yola koyuldular. İşte misyonerlik yapmak üzere Moğol dünyasına seyahate çıkanlardan biri de Fransa Kralı’nın emriyle görev alan tanınmış seyyah Rubruk’tu.

Rubruk, yazdığı seyahatnameyle Moğolların ülkelerini, tarihlerini ve sosyal hayatlarını yaşadığı tecrübelere dayanarak aktardı. Bu seyahatname, Carpini’nin seyahatnamesinden sonra ilk köklü bilgileri verdiği için birinci el kaynak niteliğinde kabul edildi. Rubruk’un seyahatnamesinde benzersiz ayrıntılara yer verdiği konulardan bazıları şöyle: Moğolların evleri, çadır yaşamları, dinî âdetler, beslenme ve süt ekonomisi, yedikleri hayvanlar, giyimleri, avcılıkları, estetik zevkleri, erkeklerle kadınlar arasındaki iş bölümü, aile yapıları, yasaları, coğrafyası, iklimi, mimari yapıları, entrikalar, seyahat boyunca karşılaşılan Nasturîler, Müslümanlar ve putperestler, komşu ülkeler, Moğol Hükümdarı Möngke Han’ın huzuruna çıkış…

Moğolların Büyük Hanı’na Seyahat: İstanbul’dan Karakurum’a (1253-1255), Moğolların siyasî ve toplumsal tarihini çalışmak isteyenler ve merak edenler için oldukça önemli bir eser…

Said Halim Paşa’nın kaleminden Osmanlı İmparatorluğu’nun sonu…

Osmanlı İmparatorluğu, Dünya Savaşı’na nasıl girdi, niçin katıldı? Savaş sonrasındaki buhranda Bab-ı Âlî’nin iflası nasıl gerçekleşti? İngiliz siyasetinin Yakın Doğu siyaseti içinde Türkiye faaliyetleri nasıl bir yer tutuyordu? İngiliz siyasetinde işlenen hatalar nelerdi? 1864’de Kahire’de doğan ve 1921’de Roma’da şehid edilen Said Halim Paşa, Osmanlı İmparatorluğu 1914’te Almanya’nın müttefiki olarak Birinci Dünya Savaşı’na girdiğinde, Hariciye Nazırı ve Sadrazamdı. İmparatorluğun savaşa girişini belgeleyen 2 Ağustos 1914 tarihli muahede, Said Halim Paşa’yla Alman İmparatorluğu’nun büyükelçisi Baron von Wangenheim tarafından paşanın Yeniköy’deki yalısında imzalanmıştı. İşte bu kitap, Bâb-ı Âlî’nin son dönemini yaşamış ve bu dönemin en önemli şahsiyetlerinden birisi olmuş paşanın kaleminden imparatorluğun savaşa girişini ve yıkılışını anlatmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşa girişinden itibaren dış siyaset, Hilafet, Düvel-i Muazzama Yakın Doğu’daki emelleri gibi konulara dair tüm kritik meselelerin Said Halim Paşa tarafından tafsilatıyla ele alındığı kitabın en önemli bölümlerinden biri devrin yükselen aktörlerinin başında gelen Mustafa Kemal Paşa hakkında yazılanlardır. Burada Said Halim Paşa, Mustafa Kemal Paşa’nın geçmişi, şahsiyeti, dış görünüşü, kılık kıyafeti, askerî ve siyasî görüşleri üzerinde durmakta; Anadolu’ya ne şartlarda geçtiğini ve oradaki faaliyetlerini anlatırken, dikkatini çeken bazı insanî taraflarını da ele almak suretiyle, vatanın bağımsızlığını her şeyin önünde tutmasından ve askerî kahramanlığından bahsetmektedir.

Fransızca orijinalinden çevrilen Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Savaşı, devrinin diğer şahsiyetleri ve devlet adamları arasında oldukça iyi derecede yetişmiş bir devlet adamı olan Said Halim Paşa’nın kaleminden Osmanlı İmparatorluğu’nun son birkaç senesini teferruatıyla anlatan mühim bir kaynak kitap…

İngilizlerin tarihi ortadoğu stratejisi: Ticaret, siyaset ve hükmetmek…

Dünya tarihinin üzerinde güneş batmayan imparatorluğu İngiltere'nin Ortadoğu macerası hangi fikirlerle başladı? Osmanlı İmparatorluğu ile İngiltere'nin Ortadoğu'daki sıra dışı mücadelesinde neler yaşandı? İngiltere'nin Ortadoğu'daki stratejisinde konsoloslukların önemi neydi? "Önce ticaret ve siyaset, sonra hükmetmek" projesiyle İngiltere neyi amaçladı?

Dr. Nurcan Özkaplan Yurdakul bu özel çalışmasında, 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ile İngilizler arasında yaşanan Ortadoğu mücadelesini enine boyuna incelerken; konsolosluklardan ticarete, siyasetten hâkimiyet stratejilerine kadar tüm bilinmeyenleri gözler önüne seriyor.

Mevcut literatürün yanı sıra Osmanlı ve İngiliz arşivlerinden istifade ederek ortaya konan bu çalışma, 19. yüzyıl Osmanlı tarihçiliğinde askeri yenilgilerin ve toprak kayıplarının yasını tutmaktan ziyade, yetkin ve etkin Osmanlı devlet adamlarının dünya ölçeğinde nasıl siyaset ürettiklerini anlamak gerektiğini göstermektedir.

Okuyucular bilhassa "İngiliz Oyunu" şeklinde dillere pelesenk olmuş tarih anlayışının bir kestirmecilik ve yetersizlik olduğunu da bölümler eşliğinde göreceklerdir. Osmanlı-İngiliz ilişkilerinin seyri ve İngiliz konsolosluk kurumu ile başlayan kitap, İngiliz siyasetinin şimdiye dek hiç irdelenmemiş bir stratejisini daha açığa çıkarıyor; ticaret, siyaset ve hükmetmek.

"İngiltere Ortadoğu’ya Nasıl Girdi?", her türlü okur kitlesinin istifade edebileceği bir araştırmadır. İngiltere’nin Ortadoğu coğrafyasında kendine nasıl yer açtığını anlamanın yanı sıra günümüz Ortadoğu ülkelerinin meşgul olduğu güncel meselelere yönelik cevaplar da sunmaktadır.

Aynı cephede Almanlarla birlikte savaşan Mustafa Kemâl Paşa gibi Türk komutanları, Alman ittifakı ve Alman subayları hakkında ne düşünüyorlardı?

Almanlar, Türk komutanlarını ve subaylarını nasıl değerlendiriyorlardı?

Almanlara göre Enver Paşa, Alman hayranı mı yoksa Turancı bir maceraperest midir?

İngiliz ve Fransız kaynakları Türk-Alman ittifakını nasıl değerlendiriyorlardı?

Alman askerî stratejisinde Türkiye’nin rolü neydi?

1915 Ermeni Tehciri kararının alınmasında Almanların rolü var mıydı?

Cihâd-ı Ekber’in ilanından Almanların beklentileri nelerdi?

Türk komutanları ve subayları Almanların gözünde ne durumdaydı?

İngilizler ve Fransızlar, Türklerle Almanlar arasındaki yakınlaşmayı hem cephede hem de cephe gerisinde nasıl yorumluyorlardı?

Bu ve daha birçok sorunun cevabı, Prof. Dr. Necmettin Alkan ve Dr. Eyyub Şimşek’in editörlüğündeki Türk-Alman İttifakı kitabında.
Türk, Alman, İngiliz ve Fransız kaynaklarından istifade edilerek hazırlanan bu çalışma, Türk harp tarihinde Birinci Dünya Savaşı hakkında yeni ve önemli çok sayıda bilgi ve belgeyi ihtiva etmekte. Kısacası Savaşanların Gözüyle Türk-Alman İttifakı (1914-1918), tarih dostlarının ve meraklılarının kütüphanesinde yerini alması gereken önemli bir kaynak eser.

Gertrude Bell’in Ortadoğu’nun şekillenmesinde oynadığı rol neydi? Yazar, arkeolog, seyyah ve casus olarak bilinen Gertrude Bell aslında kimdi? Nasıl bir süreçten geçerek Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılması için çalışan bir ajan durumuna gelmişti?

Prof. Dr. Taha Niyazi Karaca, ilk defa başvurulan arşivler ve keşfedilen belgeler ışığında daha önce birçok yönü irdelenmemiş Gertrude Bell’in bambaşka bir portresini ortaya çıkarıyor. “Dünyaya medeniyet yaydığına inandığı” ülkesine layık olmak için var gücüyle çalışmış Gertrude Bell’in yalnız başına Arap çöllerine girecek cesareti bulabildiği sıradışı yaşamı tüm hikâyesiyle gözler önüne seriliyor. Bu kitap, Gertrude Bell’i biyografik olarak sunmakla kalmıyor, onun Orta Doğu’nun şekillenmesinde rol oynamış kişilerden biri olduğunu teferruatıyla anlatıyor. Bir taraftan öğrenciliği, tarihçiliği, arkeoloji çalışmaları ve gezilerinden bahsederken diğer taraftan da yeniden şekillenen Orta Doğu’daki gelişmelerin seyrini, nüfuz mücadelelerini irdeliyor.

Bu açıdan kitapta Gertrude Bell’in özel yaşamına paralel olarak 19. yüzyılı şekillendiren önemli olaylar da yer buluyor.

İngiltere’nin Kutülamare yenilgisi ve bölge politikasına etkisi, İngiliz-Fransız ortaklığı ve Sykes-Picot Anlaşması, Balfour Deklarasyonu, Paris Barış Konferansı, Percy Cox ve Mezopotamya Sivil İdaresi’nin kurulması, Fransa’nın Suriye’yi işgali, Kahire Konferansı, Faysal’ın Irak Kralı yapılması gibi son derece kritik meseleler Gertrude Bell’in düşünceleri ve tarihi gerçekler eşliğinde açıklanıyor.

Sınırları Çizen Kadın: İngiliz Casus Gertrude Bell, haritalarıyla ve fotoğraflarıyla soluk soluğa okunacak bir kaynak niteliği taşıyor…

Tarih alanında dünyanın tartışmasız en büyük isimlerinden biri olan Halil İnalcık’ın, Osmanlı sosyal tarihi ve modern Türkiye’nin ortaya çıkışıyla ilgili çalışmaları bir arada.

Kitabın ilk bölümü, Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasi ve toplumsal sisteminin temelini oluşturan toprak meselesi, çift-hane uygulaması ve tahrir meselesini irdeliyor. Sonrasında Osmanlı tebaası gayrimüslim milletlere dair arşiv vesikalarını, Rum Ortodoks Kilisesi’nin yetki alanını, Osmanlıların Sefarad Yahudilerine iskân hakkı vermesinin özel koşullarını, modern Avrupa’nın gelişmesinde Türk etkisini ve sultanın siyaset alanındaki diğer güç odaklarıyla iktidar mücadelesinin dönüşümünü ele alıyor.

Kitabın ikinci bölümü İmparatorluktan Cumhuriyete geçiş sürecine ışık tutuyor. Özellikle Avrupa ile Ortadoğu arasındaki Türkiye’nin stratejik konumu ve 1924’de Halifeliğin kaldırılması ve Atatürk inkılapları arasındaki ilişkiye dair incelemeleri, İnalcık’ın modern Türkiye Cumhuriyeti tarihi araştırmalarında da ne denli önemli bir yer teşkil ettiğini gösteriyor.

İmparatorluktan Cumhuriyete, hem meslekten tarihçiler hem de tarih meraklıları için bir başucu kaynağı.

Hayatının tam merkezinde “internet” olan günümüz gençliğinin aksine, onlar Türkiye’de internetin ilk günlerine tanıklık eden ve sanal dünyaya bağlanmak için zaman zaman uzun kuyruklarda sıra bekleyip yokluk yıllarında geleceği gören bir grup çılgın girişimciydi. İçlerinden yükselen heyecanın peşine düşüp büyülü internet dünyasının kapısını araladılar ve 1990’ların ikinci yarısında “internet girişimi” kavramını Türkiye’de filizlendirdiler.

O dönemde internet bağlantısı çok zayıf ve ona erişebilen kişi sayısı çok azdı fakat tıpkı Silikon Vadisi’nde olduğu gibi Türkiye’de de bu dâhi gençler internet girişimciliğine soyunmaktan imtina etmemişti. Amazon, Google ve Yahoo!’nun dot-com patlamasından sağ çıkması gibi Türkiye’de de 2001 Ekonomik Krizi’nden sağ çıkan söz konusu girişimler ve onları takip edenler, .com girişimciliğinin ve internet ekonomisinin oluşmasında büyük rol oynadı.

Üretmeye başlamak için sahip olunması gereken tek şey bir bilgisayar, internet bağlantısı ve tecrübeyle desteklenen bir motivasyondu. Kimi aileden girişimciydi, kimi ailesine rağmen bu yola girdi ama hepsi de geleceğin ayak seslerini o günden duymuştu. Öyle büyük işler başardılar ki bugün bile etkileri sürüyor.

Mynet, Ekşi Sözlük, İtiraf.com, Pilli Network, Yemeksepeti, GittiGidiyor, Nokta Medya, Cember.net, Grou.ps, Webrazzi.

İşte teknolojinin dönüşümü, girişimcilik ve internet kültürü konularında uzmanlaşan Fırat Demirel’in kaleminden dünün girişimleri, bugünün başarılı isimlerinin hikâyeleri…

Henüz internetin yeni yeni kullanılmaya başladığı bir dönemde bazen dev bir şirketin yönetimini reddedip kendi işini kuran genç bir iş adamının hayatına, bazen gül gibi mesleğini bırakıp çok yeni bir alana odaklanan cesur mühendislerin dünyasına konuk olacaksınız. Saatlerce bilgisayar başından kalkmayan gençlerin neler yapabileceğini; kimi Almanya’dan kimi de Kıbrıs’tan dönen girişimcilerin kendi ülkelerine nasıl değer kattıklarını okuyacaksınız.

Ve belki de bu kitabı bitirdiğinizde daha fazla ses getirecek hikâyelerin çıkmasına -bir girişimci, bir uzman veya bir destekçi olarak- siz vesile olacaksınız.

Tabii eğer mücadeleye atılmaya hazırsanız…

Gayrinizami harp... Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi askeri tarihimizin en önemli kör noktalarından... Teşkilat-ı Mahsusa ise gayrinizami harp tarihimizde müesses bir aşama... Birçoğumuzun gözünde tüm operasyonel ve istihbarî sahaya hakim ezoterik bir örgüt, bir bilinmezlikler yığını. Evet, birçok olayın Teşkilat-ı Mahsusa’nın olağandışılığını doğruladığı yadsınamaz. Yine de diğer tarihi olaylarda olduğu gibi Teşkilat-ı Mahsusa’nın da gerçek insanlardan oluşan gerçek bir geçmişe, köşeleri olan bir tarihsel maceraya işaret ettiğini kabul etmemiz gerekiyor. Yeter ki örgüt ideolojik, estetik veya ahlaki kaygılarla değil konunun doğasından kaynaklanan yanıltıcılığa karşı ihtiyatlı bir şekilde, kaynaklar aracılığıyla bizlere seslenen geçmişin peşinden giderek çalışılsın.

Teşkilat-ı Mahsusa ile ilgili en önemli kaynaklardan birinin, örgütle organik bağı bulunan Arif Cemil Denker olduğu her türlü tartışmanın ötesindedir. Denker, erken Cumhuriyet döneminde, Teşkilat-ı Mahsusa’nın doğrudan devamı sayılabilecek örgütlerin tarih sahnesinden silinmesinden yaklaşık 10 sene sonra Teşkilat-ı Mahsusa hakkında ilk tefrikayı kaleme almıştır. Bu önemine binaen, ülkemizdeki gayrinizami harp tarihi çalışmalarının doğru bir mecrada seyretmesine yardımcı olmayı ve bunları herkes için erişilebilir kılmayı amaçlayarak hazırladığımız Gizli Teşkilatlar Serisi’ne Denker’in Umum-i Harp’te Teşkilat-ı Mahsusa adıyla kaleme aldığı tefrikasıyla başlıyoruz.

Denker bu kritik çalışmasında, batıda İspanya’dan doğuda Çin ve Endonezya’ya, kuzeyde Rusya’dan güneyde Sudan’a kadar oldukça geniş bir operasyonel coğrafyada varlık gösteren Teşkilat-ı Mahsusa’nın Kafkasya ve Balkanlar’daki faaliyetlerine mercek tutmuştur.

Askeri tarihçi – yazar Erhan Çifci ise yayımlandığı dönemin şartlarında gayet akıcı bir üslupla kaleme alınmış olsa da artık anlaşılması zorlaşan bu çalışmayı titiz edisyonuyla çok daha anlaşılır ve kullanışlı bir hale getirmiştir.

Teşkilat-ı Mahsusa: Kafkasya ve Balkanlar’da Operasyonlar adıyla yeniden piyasaya sunduğumuz bu çalışma umut ediyoruz ki Arif Cemil’e literatürde hak ettiği saygınlığı kazandıracaktır.

Büyük Hırslarla Başlayıp Hüsranla Biten Bir Yaşam Öyküsü...

Osmanlı tarihinde bir seferde yaşanan en büyük toprak kaybı Haziran 1916’da Şerif Hüseyin’in liderliğini yaptığı Arap İsyanı ile gerçekleşmiştir. İsyan İngilizlerle iş birliği yapan Şerif Hüseyin, dört oğlu ve merkez karargâhları Şam’da bulunan Arap milliyetçileri tarafından örgütlenmiş ve Orta Arabistan’daki Suudlar dahil Yarımada’nın hemen her vahasında yakılan çoban ateşlerinin birleşiminden oluşmuştur. Nitekim isyanın önemli etkisiyle de Arap Yarımadası Osmanlı Devleti’nden kopmaya başlamıştır.

Bu dramatik olay sade­ce Yarımada’yı Türk idaresinden ayırmamış, beraberinde bir dizi felaketi ve sonu belirsiz savrulmayı da getirmiştir. Ancak hem isyanın hem de Birinci Dünya Savaşı’nın üzerinden yüz yıl geçmesine rağmen gerek asilerin elebaşı Şerif Hüseyin ile isyanının gelişimi ve gerçekleşme süreciyle ilgili, gerekse isyanın kapsamı hakkında tartışmalar halen devam etmektedir.

Daha önce İngiliz Arşiv Belgelerinde Arap İsyanı adlı kitabıyla isyanı tüm boyutlarıyla ele alan İsmail Köse, bu kez merceğini Şerif Hüseyin’e çeviriyor. Daha önce benzeri görülmemiş bir titizliğe sahip olan Şerif Hüseyin adlı bu çalışma, önce İngiltere ve Arap Yarımadası üzerine eğiliyor. Şerif Hüseyin’in Hicaz emirliği ve emirlik görevindeyken icra ettiği faaliyetleriyle ilerliyor. Arap Yarımadası’ndaki güç mücadelesini tüm gerilimiyle hissettiren kitap, Şerif Hüseyin’in Hicaz Cep Krallığı ve bu krallığın Suud işgaliyle son bulmasını derinlemesine anlatıyor. Son bölümdeyse Şerif Hüseyin'in sürgün yılları ele alınıyor.

Şerif Hüseyin’in kontrol edilemez hırslarla başlayan ancak ne kendisinin ne de destekçilerinin öngöremediği ölçüde büyük bir hüsranla biten yaşam öyküsü, bütün çıplaklığıyla bu çalışmada yer alıyor...

Tarihi ekranlar vasıtasıyla her yaşa yeniden sevdiren Cansu Canan Özgen, Bilge Kağan çağından başlayıp Gazi Mustafa Kemal Atatürk dönemine kadar uzanan süreçte, Türk tarihinde iz bırakmış olan büyük isimleri, alanında uzman tarihçilerle konuştu. 

Bilge Kağan kimdir? Orhun Yazıtlarının Türk tarihindeki yeri ve önemi nedir? Türk Kağanlığı adlı devlet hangisiydi? Prof. Dr. Ahmet Taşağıl anlatıyor.

Nizamülmülk’ün gerçek adı neydi? Nasıl bir eğitim aldı? Selçuklu tarihindeki önemi neydi? Doç Dr. Erkan Göksu anlatıyor.

Sultan Alp Arslan’ın asıl hedefi Anadolu muydu? Alp Arslan’a niçin “Fethin Babası” denilmiştir? Romanos Diogenos’a nasıl davranmıştır? Prof. Dr. Cihan Piyadeoğlu anlatıyor.

Emir Timur neden “Sultan” unvanını kullanmamıştır? Kendisini yeni bir Cengiz Han olarak mı görüyordu? Ankara Savaşı hiç olmayabilir miydi? Doç. Dr. Mustafa Alican anlatıyor.

Hızır Reis, nasıl Barbaros Hayreddin Paşa’ya dönüşmüştür? Akdeniz’deki Türk korsanları kimlerdi? Korsanlar nasıl yaşarlardı? Doç. Dr. Emrah Safa Gürkan anlatıyor.

“Kanuni” unvanı Sultan Süleyman’a ne zaman verilmiştir? Şehzade Mustafa neden katledilmiştir? Batılılarca Muhteşem Süleyman olarak tanınmasının sebebi nedir? Prof. Dr. Feridun M. Emecen anlatıyor.

Sultan II. Abdülhamid Panislamcı mıydı? Theodor Herzl ile olan görüşmesinde neler konuşulmuştu? Neden bir kesim Kızıl Sultan, bir kesim Ulu Hakan demiştir? Prof. Dr. Necmettin Alkan anlatıyor.

Atatürk hangi cephelerde savaştı? Soyağacı biliniyor mu? Kitaplarla arası nasıldı? Cumhuriyet fikri nasıl doğdu? Prof. Dr. İlber Ortaylı anlatıyor.

Orta Asya’nın bozkırlarından Avrupa’nın kapılarına, Hunlar’dan Osmanlı’ya, Kanuni’den Atatürk’e Türk tarihinin önemli çağları, imparatorlukları ve komutanları Türklerin Büyükleri’nde anlatılıyor.

Türkiye'nin önde gelen tarihçilerinden İlber Ortaylı bu sefer defterini okurlarıyla paylaşıyor. Okuduklarını, tanıdıklarını, hocalarını kendi gözünden anlatıyor. Tarihe yön veren kişiler, günümüzün tanınan, tartışılan, konuşulan isimleri Ortaylı'nın kaleminden yeniden canlanıyor.

Defterimden Portreler’in ilk bölümü dünya tarihinin büyük tarihi şahsiyetlerini bir araya getiriyor. Bu şahsiyetler arasında imparatorlar, alimler, müzisyenler, şairler, mimarlar, padişahlar ve askerler yer alıyor: Julius Sezar, İmparator Augustus, Büyük Konstantin, Sultan Alparslan, İbn-i Haldun, Fatih Sultan Mehmed, Emir Timur, Yavuz Sultan Selim, Şah İsmail, Kanuni Sultan Süleyman, Mimar Sinan, Prens Eugen, Beethoven, Şair Puşkin, Lev Tolstoy, 2. Abdülhamid, Gazi Osman Paşa ve Enver Paşa...

Defterimden Portreler’in ikinci bölümünde çağdaş Türkiye'den portreler yer alıyor. Özellikle burada ismi geçen simaların birçoğunun İlber Ortaylı tarafından bizzat tanındığı düşünüldüğünde, tüm okuyucular için ortaya son derece duygusal ve oldukça samimi sayfalar çıkıyor. Bu isimlerden bazıları şöyle: Osman Ertuğrul Efendi, Neslişah Sultan, İhsan Doğramacı, Semiha Berksoy, Bülent Ecevit, Nejat Göyünç, Oktay Aslanapa, Halil İnalcık, Süreyya Faruki, Recep Yazıcıoğlu, Andreas Tietze, Cemil Meriç, Yılmaz Öztuna, Mübahat S. Kütükoğlu, İsmail Cem, Mübeccel Belik Kıray, İrene Melikoff, Füsun Akatlı, Muhibbe Darga, Hasan Celal Güzel, Semavi Eyice...

Defterimden Portreler, dünyanın ve ülkemizin en önemli şahsiyetleri arasında dolaşmak, onlarla tanışmak ve en önemlisi de onları anlamak isteyenler için sıra dışı bir kitap olma özelliği taşıyor.

Hayatlarını sürdürebilmek için tarih boyunca yer değiştirmekten asla kaçınmamış olan Türkler, bozkır ikliminin sert koşullarıyla da mücadele edebilmişlerdir. Ormanlar, bozkırlar ve su boyları Türkler için yurt edinilecek yerler olmuştur. Eski Çin kaynakları ve arkeolojik verilere göre M.Ö. 3 binlerden itibaren tarih sahnesine çıkan Türkler, atlarını evcilleştirerek ve demir işleyerek nesilden nesile, iklimden iklime yok olmadan varlıklarını korumayı başarmışlardır.

Zorlu yaşam şartlarına rağmen Türkler uçsuz bucaksız bir coğrafya boyunca sayısız siyasi kuruluş ortaya çıkarmış, bu kuruluşlar gelişmiş, yükselmiş ve zamanı geldiğinde yıkılmıştır. Kadim Türk tarihinin eski devirlerine dair eşsiz çalışmalar ortaya koymuş olan Ahmet Taşağıl, bu kez İslam öncesi dönemdeki Orta Asya Türklerinde derin izler bırakmış Hunların, Tabgaçların, Gök Türklerin ve Uygurların kağanlıklarını anlatıyor. Kuruluşlarından itibaren devlet politikalarını, yaşam biçimlerini, kültür faaliyetlerini ve diğer siyasi yapılarla olan irtibatlarını izliyor. Türk tarihinin en önemli figürlerini değerlendiriyor, onların bilinmeyen taraflarını gün yüzüne çıkarıyor.

Orta Asya’nın doğusunda Moğolistan yaylalarında ve ağırlıklı olarak Ötüken bölgesinde yükselen dört büyük kağanlık, bozkırların derinliklerinde birbirinin devamı gibi aynı model üzerinde yükselmişlerdir. Hun ve Gök Türk devlet modelleri ile uygulamaları, Çin kaynaklarının da desteklediği gibi birbirinin devamı gibidirler. Aralarındaki farklılıklar ise hem tarihçilerin hem de tarih severlerin ilgisini yoğun biçimde çekmeye devam etmektedir. Kısacası bilge, savaşçı, korkusuz, sadık ve teşkilatçı Türklerin tarihine ilgi duyan herkes, onları bozkırların macera dolu sayfalarında bulmaktadır.

Bozkırın Kağanlıkları: Hunlar, Tabgaçlar, Göktürkler, Uygurlar, bozkır Türklerini tüm gizemiyle meraklılarına sunuyor, sayfaların arasından nal sesleri duyuluyor…

30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Mütarekesi, ülke çapında son derece büyük tepkiler yaratmıştı. Siyasi gerilimin her geçen gün artmasıyla birlikte bir taraftan işgal kuvvetleri önlerine çıkan her fırsatı değerlendirirken diğer taraftan da İstanbul hükümeti kritik hatalar yapmış, gerekli stratejik ve politik önlemleri alamamış, başarılı hamleler yapamamış, böylece yakın tarihimizin en çalkantılı dönemi de başlamıştı.

Prof. Dr. M. Tayyib Gökbilgin’in alanında öncü çalışması Milli Mücadele Başlarken, hem o günlere şahitlik etmesi hem de yazarının yaklaşımları itibariyle dönemi anlatan en iyi kaynaklar arasında gösterilmiştir. Uzun bir zamandır baskısı bulunmayan bu kaynak kitabın yeniden, tıpkıbasım formunda ve tek cilt hâlinde tarih meraklılarına sunulması, ülkemizin yakın tarihini öğrenmek ve öğretmek açısından da oldukça kritik bir öneme sahiptir.

Mondros Mütarekesi'nden Sivas Kongresi'ne dek uzanan ve Milli Mücadele'nin başlangıç dönemini adım adım izleyen ilk ciltte okuyucular mütareke devrinin buhranlı, sayısız facialar ve felaketler dolu tarihini, işgaller karşısında Tevfik Paşa Hükümeti'nin düştüğü durumu, Damat Ferit Paşa Hükümeti'nin faaliyetlerini, Amasya Tamimi'yle birlikte Mustafa Kemal Paşa'nın Milli Mücadele’nin başına geçmesini ve Erzurum Kongresi'nin tesirlerini eşsiz bir üslupla okuyacaklar.

Sivas Kongresi'nden Büyük Millet Meclisi'nin açılmasına kadar olan ikinci ciltte ise okurlar Milli Mücadele yolundaki kongreleri, anlaşmaları, Ali Rıza Paşa hükümetini, Kuvay-ı Milliye meselesini, son Osmanlı Mebusan Meclisi’ni, İstanbul'un işgalini ve Ankara’daki hareketli günleri tüm detaylarıyla öğrenecekler.

Milli Mücadele Başlarken, tarih boyunca büyük çapta mücadeleler vermiş ve sayısız savaşlar yapmış bir milletin en karanlık günlerine ışık tutuyor, apaçık bir bağımsızlığa giden o cesur ve fedakâr yolculuğunu eşsiz bir üslupla anlatıyor...